«فعل» از ارکان ساختار جمله است که بار اسنادی و دلالت زمانی آن را بر دوش می کشد. از میان اقسام فعل، «مضارع» در دو زبان فارسی و عربی، به شکلی گسترده و در ساختارهای متنوّع به کار رفته است و ضمن دلالت بر زمان حال، مفهوم زمان آینده را نیز منتقل می سازد. در این پژوهش نویسندگان با تکیه بر روش توصیفی ـ تحلیلی در حوزه دستور تطبیقی، تلاش دارند ساختارهای فعل مضارع را در این دو زبان، واکاوی کنند و زمان های حال و آینده و کاربردهای متنوع آن ها را تبیین نماید به گونه ای که با یکدیگر مشتبه نگردد و مترجمان در فهم صورت های مختلف زمان های افعال دچار اشتباه نشوند. در این جُستار، ضمن یکپارچه سازی زمان حال در زبان فارسی و عربی و افزودن زمان «مضارع مقصود»، برای زمان آینده نیز دو قالب جدید «آینده استمراری و آینده نقلی» به زمان های افعال اضافه گردید که در منابع دستوری فارسی و عربی بدان اشاره ای نشده است یا آن که برایش چارچوبی دقیق واحکامی مشخص تبیین نگشته است. در این مقاله همچنین قواعد دستوری مضارع اخباری، التزامی و استمراری به همراه کارکردهای گسترده آن ها آمده است.
