حسین محمدی

یکی از مهم ترین اهداف اصلاح نژادی در پرورش طیور، شناسایی ژن های بزرگ اثر مؤثر بر صفات مهم اقتصادی است. در این راستا، به کارگیری روش آماری مناسب برای آنالیز داده های پُربُرونداد می تواند به یافتن جایگاه های مؤثر بر صفات کمی کمک کند. به این منظور، در این تحقیق با هدف شناسایی مناطق ژنومی و ژن های کاندیدای مرتبط با صفات وزن تخم مرغ، پویش کل ژنومی با استفاده از تراشه پربرونداد Affymetrix 600K chip در 1078 پرنده نسل یازدهم مرغ نژاد رُدآیلندرِد انجام شد. برای هر پرنده هفت صفت شامل وزن تخم مرغ در اولین تخم گذاری، و وزن تخم مرغ در سنین 28، 36، 56، 66، 72 و 80 هفتگی جمع آوری شده بود. ارتباط بین هر یک از نشانگرهای SNP و صفات مختلف با استفاده از روش های بیز A و B در نرم افزار GenSel نسخه 90/4 بررسی شد. نتایج این تحقیق نشان داد که در مجموع روش بیز A از نظر میزان واریانس ژنتیکی افزایشی توجیه شده در مقایسه با بیز B عملکرد بهتری دارد. تعداد 9 نشانگر حاصل از روش بیزA با بیشترین میزان واریانس ژنتیکی روی کروموزوم های شماره 1، 3، 5 و 20 قرار داشتند. SNP های شناسایی شده در نزدیکی 35 ژن قرار گرفته بودند که از این میان ژن های کاندیدای BPIFB2، OCX36، CPT1A، TCF15، CECR2، SIAH3، FADS1، FADS2 و SGK1 عملکردهای مهمی را در فرآیند تولید تخم مرغ از طریق تشکیل پروتئین آلبومین، متابولیسم اسیدهای چرب و تشکیل پوسته تخم مرغ بر عهده دارند. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد هنگامی که معماری صفات بررسی شده از مدل تعداد زیاد جایگاه ژنی پیروی کند، معمولاً روش بیز A بر بیز B ارجحیت دارد. علاوه بر این، با توجه به شناسایی مناطق ژنومی جدید و نقش کلیدی ژن های ذکر شده در ایجاد وزن تخم مرغ می توان کارآیی روش بیز A برای پویش ژنومی در صفات وزن تخم مرغ را تأیید کرد.