محمد حسین مرادی

زمینه مطالعاتی: درک نحوه کنترل ژنتیکی صفات رشد برای اصلاح نژاد موثر طیور ضروری است. هدف: پژوهش حاضر، به منظور مطالعه ی پویش کل ژنوم بر مبنای تجزیه و تحلیل غنی سازی مجموعه ی ژنی جهت شناسایی جایگاه های ژنی مؤثر بر برخی صفات مرتبط با وزن بدن و طول و قطر شانک در یک لاین اینترکراس پیشرفته (AIL) با استفاده از روش ارزیابی ژنوتیپی با توالی یابی اجرا گردید. روش کار: به منظور مطالعه ی پویش کل ژنوم از 599 قطعه مرغ و رکورد فنوتیپی مرتبط با صفات رشد شامل وزن بدن از هچ تا 14 هفتگی و طول و قطر شانگ از 4 تا 12 هفتگی استفاده شد. آنالیز پویش کل ژنوم در برنامه ی GCTA نسخه 92/1 انجام شد. در مرحله ی بعد، آنالیز غنی سازی ژنی با استفاده از بسته ی نرم افزاری goseq برنامه R و هدف شناسایی عملکرد بیولوژیکی ژن های نزدیک در مناطق انتخابی کاندیدا از طریق پایگاه های برخط GO، Metacyc، KEGG، Reactome و Panther انجام گردید. نتایج: تجزیه و تحلیل بیوانفورماتیکی نشان داد که مناطق ژنومی شناسایی شده به طور مستقیم و غیر مستقیم با ژن های مؤثر بر رشد عضلات اسکلتی، وزن بدن، متابولیسم انرژی و رشد و توسعه ی استخوان همپوشانی دارند. در این پژوهش نشانگر تک نوکلئوتیدی معنی داری واقع روی کروموزوم های 1، 2، 4، 5، 7، 8، 10 ، 11 و 27 شناسایی شدند که با ژن های MSTN، CAPN3، PNPLA3، ANXA2، IGF1، LDB2، LEPR، FN1، TMEM135 ،MC4R ، EDN1 و ADAMTS18 مرتبط بودند. در آنالیز غنی سازی مجموعه ی ژنی تعداد 19 مسیر هستی شناسی ژنی و مسیر KEGG با صفات وزن بدن و طول و قطر شانک مرتبط بودند (P˂0.05). از این بین، مسیرهای Regulation of muscle organ development، Regulation of cell growth وAnatomical structure homeostasis نقش مهمی در رشد و توسعه ی عضلات اسکلتی داشتند. همچنین در ارتباط با طول و قطر شانک مسیرهای Positive regulation of ossification، Positive regulation of cytosolic calcium ion وCalcium signaling pathway ارتباط معنی داری داشتند. نتیجه گیری نهایی: با توجه به تأیید مناطق قبلی پویش ژنومی صفات وزن بدن و طول و قطر شانک، همچنین شناسایی مناطق ژنومی جدید، آنالیز غنی سازی مجموعه ی ژنی درک بهتری از کنترل ژنتیکی صفات رشد را نشان می دهد. استفاده از نتایج این تحقیق می تواند سبب تسریع در پیشرفت ژنتیکی برنامه های اصلاح نژادی مرغ شود.