مشخصات پژوهش

عنوان	ارائه فرایندی برای فهم کلمات قرآن کریم «مطالعه موردی رسم المصحف»
نوع پژوهش	طرح پژوهشی خاتمه‌یافته
کلیدواژه‌ها	مفردات قرآن، رسم الخط، رسم الاملاء، رسم المحصحف،
چکیده	قرآن کریم منبع معارف و دستورهای خداوند متعال، به عنوان آفریننده انسان، برای سامان دادن به زندگی مبتنی بر دین است. درنتیجه شناخت زبان عربی مقدمّه ی فهم دین است. پیشینه رسم-المصحف قرآن کریم به زمان نزول قرآن برمی گردد. به عبارت دیگر هر آیه ای که نازل می شد پیامبر اکرم(ص) آن آیه یا آیات را برای کاتبان وحی می خواند و آن ها می نوشتند. در گذر زمان به علّت های گوناگون تغییراتی در آن رسم الخط اوّلیه به وجود آمد، امّا پس از رفع مشکلات اوّلیه و وضع اعراب گذاری، إعجام، مشخّص کردن ابتدا و انتهای آیات، به علّت احتراز از تحریف قرآن، هیچگونه تغییری در آن ایجاد نشد و تمام تلاش هایی که در این عرصه به وجود آمد منحصر در خطّاطی و زیبایی گردید. با گذر زمان و با پیشرفت قواعد رسم و خط زبان عربی، امروزه بین رسم الخط زبان عربی با رسم الخط قرآن کریم تفاوت های زیادی وجود دارد که همین موضوع، زمینه ساز بروز مشکلاتی در عرصه های؛ روخوانی، روان خوانی، تدبّر و... شده است. از آنجا که تدبّر و هرگونه استفاده از آیات قرآن، نیازمند نحوه خواندن صحیح واژگان آیات آن می-باشد ضروری است که در پژوهشی مجزّا به این مهم پرداخته شود که منشأ این اختلافات و علّت عدم تصحیح آن چه بوده و در حال حاضر نحوه صحیح برخورد با این اختلافات چگونه است. پژوهش حاضر با عنوان «ارائه فرایندی برای فهم کلمات قرآن کریم- مطالعۀ موردی رسم-المصحف» در4 بخش اصلی سامان یافته است. بخش نخست آن، به این مهم اختصاص داده شده که دریافت وحی توسّط پیامبر(ص) و انتقال آن به کاتبان وحی چگونه بوده است. در بخش دوم با بررسی مسائلی که در مسیر کتابت قرآن رخ داده است به این مسئله می پردازیم که این کتابت چگونه بوده است. در بخش پایانی به موارد اختلافی در نگارش قرآن و تفاوت آن با رسم الخط عربی می پردازیم و راه حل گزینش صحیح کلمات ارائه داده می شود.
پژوهشگران	فاطمه دست رنج (همکار)، ابراهیم ابراهیمی (مجری)