مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی ظرفیت های زبان عربی در اعجاز موسیقایی قرآن
نوع پژوهش	پایان نامه های تقاضا محور و غیر تقاضا محور
کلیدواژه‌ها	ظرفیت های زبان عربی؛ اعجاز موسیقی قرآن کریم؛ معانی حروف
چکیده	زبان عربی یکی از زبان های زنده دنیا از زیر شاخه های زبان سامی است. یکی از شاخصه های اصلی این زبان موسیقایی بودن آن است. قوم عرب از دیرباز، طبعی گره خورده با موسیقی و ضرب آهنگ داشته اند که این ویژگی، بر زبان آن ها تأثیر عمیقی گذاشته است. تا جایی که برای تکلم؛ به اعتبار وابستگی آن به صوت؛ جایگاه ویژه ای قائل شده و تمام ابعاد آن را با دقت تعریف نموده اند. تعریف بخش های مختلف دستگاه تکلم، دقت در محل تولید حروف و ویژگی های اختصاصی آن ها، زمینه ی مناسبی برای اختصاص معنا به آواهای تولید شده ایجاد کرده است و القای معانی به وسیله اصوات را، از این رهگذر، میسر نموده است. همچنین اصوات لین و نشانه های به کار گرفته شده در این زبان، با ایجاد الگوهای متوالی حرکت و سکون، موجب شکل گیری ایقاع، در متن می گردد. عالی ترین نمونه ی کاربرد زبان عربی، قرآن کریم است که با تحلیل موسیقایی آن می توان ظرفیت های موجود در این زبان را به خوبی شناخت. از این رو تعمق در لایه ی آوایی این کتاب علاوه بر پرده برداشتن از بعد زیبایی و منحصر به فرد بودن موسیقی آیات، مجموعه ای از امکانات زبانی را ارائه می دهد که تصویر واضحی از ظرفیت های موجود در زبان است. با یک نگاه اجمالی به سوره های مختلف قرآن در می یابیم که در میان آن ها لایه ی آوایی متفاوتی وجود دارد؛ که رساله ی حاضر به سه سوره ی مطففین، دخان و لقمان و مقایسه آوایی آن ها پرداخته است. در تحلیل آوایی آیات، مشاهده شد، بافت منسجمی میان آواها و معنای زبانی آن ها در رابطه با واژگان، جملات و معنای کلی سوره وجود دارد. در راستای ظرفیت های زبان، تمام معانی به دست آمده با اصوات لین و نشانه ها تأکید می گردد. از دیگر نتایج این که، به طور کلی لایه ی آوایی سوره های مکی، از الگوی جامع و یکسانی پیروی می کند اما هر سوره متناسب با موضوعات جزئی دارای تفاوت هایی در لایه ی آوایی خود است. این پژوهش به روش آماری توصیفی تحلیلی صورت گرفته است.
پژوهشگران	ابراهیم اناری بزچلوئی (استاد مشاور)، سید ابوالفضل سجادی (استاد راهنما)، هانیه بقایی (دانشجو)