1403/09/04
سید ابوالفضل سجادی

سید ابوالفضل سجادی

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید: https://orcid.org/0000-0001-6340-123X
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده ادبیات و زبان های خارجی
نشانی: دانشگاه اراک، گروه زبان و ادبیات عربی
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
الایقاع الصوتی بین ابن أبی حجله و عفیف الدین التلمسانی
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده
کلیدواژه‌ها
الایقاع، الصوت، الإیقاع الخارجی، الإیقاع الداخلی
سال 1402
مجله مجله الجامعه العراقیه
شناسه DOI
پژوهشگران زهرا عماد لطیف حسین عماد لطیف حسین ، سید ابوالفضل سجادی ، محمود شهبازی ، قاسم مختاری

چکیده

یعد الإیقاع الصوتی مکونًا أساسیًّا من مکونات البنیه الشعریه بما یحویه من موسیقی تستثیر المتلقی، إضافه إلی التشکلات الجمالیه التی تضفی علی النص جمالًا وروعه، وما تحویه من أبعاد عبر تکرار الأصوات والأحرف المتماثله وتجانسها داخل النص الشعری، وهو أحد الظواهر الأسلوبیه التی تکشف عن الأبعاد الجمالیه والدلالیه والنفسیه للنص، کما یسهم الإیقاع فی تلاحم بنیه النص وتماسکه، ویُدْرس الإیقاع عبر مستویین: الإیقاع الخارجی ویشمل الأوزان، والقافیه، والإیقاع الداخلی ویشمل مجموعه عناصر تسهم فی الکشف عن الأبعاد الدلالیه والجمالیه معًا، ومن هذه العناصر: التجانس الصوتی، والتکرار، والتصریع. وتهدف هذه الدراسه إلی الکشف عن الجوانب الأسلوبیه من خلال الإیقاع الصوتی لدی اثنین من الشعراء، وقد توصل البحث إلی عده نتائج؛ لعل أهمها: أن الإیقاع یختلف عن الوزن، وقد أسهم الإیقاع الصوتی فی الکشف عن الجوانب الأسلوبیه لدی هذین الشاعرین، أجاد الشاعران توظیف الإیقاع الخارجی (الوزن والقافیه) لیتماشی مع الغرض الذی قیل فیه الشعر، وجاءت القوافی سهله مذلله، وأظهرت البعد النفسی للشاعر فی توظیفه لهذا الإیقاع، وکشف الإیقاع الداخلی المتمثل فی الجناس، والتکرار، والتصریع، عن وظیفه البنیه الإیقاعیه ونسقها التعبیری والدلالی والوجدانی، فالتکرار یعبر عما یجیش فی صدر الشاعر من إلحاح ضاغط علی قضیه یرید إیصالها للمتلقی، فی حین أظهر الجناس وکذا التصریع بعدًا جمالیًّا فی الأبیات.