تحلیل گفتمان انتقادی به عنوان گرایشی میانرشتهای، در بررسی متون از سطح جمله و کلام فراتر رفته و به بافت موقعیتی که متن در آن شکل گرفته است، توجه میکند. نورمن فرکلاف یکی از نظریهپردازان در این حوزه است که برای نظریه خود سه سطحِ توصیف، تفسیر و تبیین را در نظر میگیرد. این پژوهش سعی دارد تا به صورت توصیفی - تحلیلی، سه سطح گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف را در بخشهای چهارگانه رمان الخسوف، مورد بررسی قرار دهد. ابراهیم الکَونی در رمان حاضر با استفاده از باهمآیی و تکرار واژگان، به کارگیری واژگان متضاد و استفاده از استعارههای مفهومی و بلاغی و با تکیه بر شالودههای رئالیسم و رئالیسم جادویی، ضمن فراخوانی متون مختلف همچون قرآن، روایات، اشعار شاعران قبل و استفاده از ضربالمثلها، اصطلاحات عامیانه و اسطورههای اهل صحرا، در پی تبیین اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه است. او با گفتمانی ضداستعماری به بیان مسائلی چون زندگی مردم قبایل طوارق، اوضاع نابهسامان سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه لیبی در زمان استعمارگران اروپایی، تقابل سنت و مدرنیته و ... میپردازد و با تقویت روحیه مبارزهطلبی، به دنبال کسب مفاهیمی چون آزادی و تغییر است.
