ملکول NO (نیتریک اکسید) دارای خاصیت انتقال پیام در گیاه می باشد، لذا اثر نیتروپروساید به عنوان عامل تولید کننده این ملکول بر توانائی زیستی در کشت سلولی، پراکسیداسیون سلولی و فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز و پراکسیداز در کالوسگیاه پریوش مورد بررسی قرار گرفت تا تاثیر NO بر قرایندهای حیاتی این گیاه ارزیابی شود. از کالوس گیاه پریوش سوسپانسیون سلولی تهیه و پس از تیمار با غلظت 0، 10، 50، 100، 150، 200 و 250 میلی مول از سدیم نیتروپروساید به مدت 1، 3، 6 روز، توانائی حیات توسط رنگ آمیزی تریپان بلو و رنگ سنجی MTT بررسی شد. علاوه بر توانای حیات از سوسپانسیون سلولی برای بررسی مرفولوژی و از بافت کالوس برای بررسی فعالیت آنزیم های کاتالاز، گایاکول پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز و پراکسیداسیون لیپیدی بعد از تیمار با 100 و 200 میلی مولار به مدت شش روز قرار گرفتند. داده ها توسط ANOVA یک طرفه و تست دانکن آنالیز و p<0.05 به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد. مقایسه داده های تریپان بلو و MTT نشان دهنده تفاوت معنی دار (p<0.05) میانگین توانایی زیستی این سلول ها به صورت وابسته به غلظت در مقایسه با کنترل بود. از نظر مرفولوژی سدیم نیتروپروساید باعث تغییر فرم هندسی و اندازه هسته سلول و آشفتگی در کروماتین شد. همچنین سیتوپلاسم نیز دچار تغییرات مورفولوژیک بارزی از قبیل چروکیدگی و تغییر در حاشیه سیتوپلاسم سلول تیمار شده نسبت به گروه کنترل شد. از طرفی نیز فعالیت آنزیم های مورد مطالعه در پاسخ به تنش اکسیداتیوی افزایش معنی دار(p<0.05) نشان داد. میزان مالون دی آلدئید به عنوان محصول پراکسیداسیون لیپید نیز با افزایش معنی دار همراه بود. سدیم نیتروپروساید به عنوان دهنده NO می تواند منجر به آسیب غشا سلولی و در نتیجه کاهش توانایی زیستی سلول های کالوس گیاه پریوش گردد، اگرچه فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی به دنبال تنش ایجاد شده افزایش یافت اما پاسخگوی نیاز گیاه برای جبران آسیب های وارده نبود.
