حسینعلی قاسمی

اﯾﻦ آزﻣﺎﯾﺶ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﯽ اثرات مکمل های مولتی آنزیم کربوهیدراتاز و بوتیریک اسید بر عملکرد تولید و صفات کیفی تخم مرغ و مورفولوژی ژژنوم، ضرایب قابلیت هضم مواد مغذی و ترکیبات میکروبی ایلئوم در مرغ های تخم گذار تغذیه شده با دو نوع جیره پایه متفاوت (گندم و ذرت) به صورت طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل 2×2×2 اجرا شد. این طرح شامل دو سطح مولتی آنزیم (صفر و 200میلی گرم/کیلوگرم خوراک) و دو سطح مکمل اسید بوتیریک (صفر و دو گرم/کیلوگرم خوراک) بود. در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ 384 قطعه مرغ تخم گذار سویه بونز مورد استفاده قرارگرفت که ﺷﺎﻣﻞ هشت تیمار و شش ﺗﮑﺮار و ﻫﺮ ﺗﮑﺮار شامل هشت ﻗﻄﻌﻪ مرغ تخم گذار ﺑﻮد. طول دوره پرورش ازسن 50 تا 62 هفته بود. اثر متقابل (05/0>P) بین سه فاکتور اصلی بر تولید تخم مرغ، ضریب تبدیل غذایی و تعداد باکتری اشریشیاکلی در ایلئوم معنی دار بود؛ به طوری که مقادیر این صفات در پرندگانی که جیره های گندم مکمل شده با بوتیریک اسید و مولتی آنزیم را دریافت کرده بودند در مقایسه با آن هایی که از جیره های بر پایه گندم و بدون مولتی آنزیم و بوتیریک اسید تغذیه شده بودند، بهتر بود. همچنین اثر متقابل جیره×مولتی آنزیم (01/0>P) روی وزن توده تخم مرغ، مقاومت شکنندگی پوسته، ویسکوزیته ایلئوم و ضرایب قابلیت هضم چربی و خاکستر معنی دار بود، به طوریکه این صفات در گروه گندم همراه مولتی-آنزیم در مقایسه با گندم بدون مولتی آنزیم بهبود یافته بود. جایگزینی 100 درصد ذرت با گندم در جیره ها، ویسکوزیته هضم ایلئوم، عمق کریپت ژژونوم، جمعیت کل باکتری های سالمونلا و اشریشیاکلی را افزایش داد (05/0>P)، اما شاخص رنگ زرده، ضخامت پوسته و ارتفاع پرز ژژونوم را کاهش داد (05/0>P). در مقابل، مکمل آنزیمی کربوهیدراتاز، ضخامت پوسته، ضرایب هضم انرژی و پروتئین خام و نیز جمعیت لاکتوباسیلوس و بیفیدیوباکتریوم را در ایلئوم افزایش داد. همچنین استفاده از بوتیریک اسید در جیره غذایی وزن تخم مرغ، ارتفاع پرز ژژونوم، سطح پرز و ضرایب قابلیت هضم پروتئین و خاکستر را افزایش داد (05/0>P)، اما موجب کاهش جمعیت کل باکتری های سالمونلا و اشریشیاکلی در ایلئوم گردید. نتایج نشان داد درحالی که جایگزینی ذرت با گندم اثرات منفی روی عملکرد تولید و سلامت روده دارد، ترکیب مولتی آنزیم کربوهیدراتاز و بوتیریک اسید ممکن است اثرات هم افزایی در بهبود عملکرد تولید و