معنایمعنایکیاز دقیقترینو ظریفتریناصطالحاتیاست که جرجانیبا پایهگذارینظریهنظامها مطرح کرد و با آن متون را از ساختاریثابت و ایستاصرف به فرآیندیزنده و فعال تبدیلکرد. پژوهش حاضر در صدد بررسیمعنایمعنا در خطبه جهاد بر اساس نظریهمنظومه جرجانیاستو استعاره و کنایهرا به عنوان دو محور اصلیدر آن نظریهمورد بحث قرار داده ایم. کشف آنچه امام علیهالسالم در جمالت چند لیهبر اساس نظریهمنظومه الجرجانیو معنایدللت دارد، از جمله اهدافیاست که در اینکار پژوهشیآرزویآن را داریم. طیاینفرآیند،سطح دستوریو معناییو عناصر منسجم در جمالت که ارتباط مستقیمیبا معنایجمالت دارند مورد ارزیابیو بررسیقرار گرفت. نتایجاینمقاله که با رویکردتحلیلیـ توصیفیتهیهشده است، حاکیاز آن است که امیرالمؤمنین(ع) به اقتضایفضای حاکم، از استعاره و کنایهاستفاده کرده است. در مواردیو به دلیلوضوح و روشنیحقایقموجود و همچنینبه منظور مهار اذهان مخاطبان، حضرت علیعلیهالسالم کارکرد مستند (اطالع رسانی) جمالت را حفظ کرده است. و در مواردیکه میخواست مخاطب را تحریککند، آنها را وسوسه کند، به آنها هشدار دهدیاآنها را تحقیرکند،هدف و مقصود خود را در درون استعاره و کنایهبیانمیکرد و هدف و مقصود خود را در ساختار ضمنیزیباو تأثیرگذاربه مخاطب منتقل میکرد.
