رضا پورایمانی

تعیین گرمای حاصل از واپاشی رادیونوکلوئیدهای نخستین در ماگماهای آب گرم محلات در این پژوهش 20 نمونه سنگ از ماگمای منطقه آب گرم محلات جمع آوری گردید. هم چنین تعداد 4 نمونه سنگ تراورتن و 4 نمونه آب به ترتیب از اطراف و مظهر چشمه های شفا، سودا، سلیمانی و دنبه برداشته شد. به منظور جلوگیری از چسبیده شدن کاتیون ها و ویژه هسته های پرتوزای رادیوم و توریوم به دیواره ظروف پلی اتیلنی PH آّب را با اضافه نمودن اسید نیتریک به عدد 2 رسانیدیم. به منظور تهیه پودر همگن نمونه ها را پس از خردکردن با آسیاب فکی و پودرکردن با آسیاب گلوله ای از مش 40 عبور دادیم. به منظور برقراری تعادل دیرپا ظروف ماریلنی و نگین مورد استفاده شده را آب بندی نموده و به مدت 48 روز در آزمایشگاه نگه داری کردیم. از کلیه نمونه ها به منظور کانی شناسی، سطح مقطع نازک میکروسکوپی تهیه گردید. فعالیت ویژه هسته های پرتوزا Ra226 ، Th232 وK40 از روش بیناب نگاری گاما و با استفاده از آشکارساز فوق خالص ژرمانیومی (HPGe) با بازدهی نسبی 30% تعیین گردید. فعالیت ویژه این عناصر در نمونه ها به ترتیب در محدوده بین 56/0> تا 56/9±5/6043 ، 69/0> تا 20±62/488 و 41/1> تا 2/60±3/1779 بر حسب Bq/kg تغییر می کند. مقدار جرم ویژه هسته های پرتوزا و مقدار نرخ تولید حرارتی (RHP) برحسب μWm-3 محاسبه گردید. بیشترین مقدار گرمای تولید شده توسط نمونه تراورتنی با کد T1 به مقدار 469/77 برحسبμWm-3 محاسبه گردید. در نمونه های سنگی، سنگ گرانیت با کد G2 با مقدار 41/49 برحسب μWm-3 بالاترین نرخ تولید حرارت را داشت. هم چنین کمترین مقدار نرخ تولید حرارت مربوط به آب بود، زیرا در آب هسته های پرتوزا به مقدار بسیار ناچیزی وجود دارد.