محمد حسین مرادی

هدف پژوهش حاضر، شناسایی مناطق ژنومی مؤثر بر صفات ساختاری بدن در برخی از نژادهای بز از طریق پویش ژنومی برپایه آنالیز مسیر بود که با تراشه‌های 50K بز تعیین ژنوتیپ شده بودند. بدین منظور برای هر دام، پنج صفت شامل ارتفاع قد از جدوگاه، دور سینه، طول بدن، عمق سینه و طول استخوان شرمگاهی رکورد جمع‌آوری شد. ارزیابی پویش ژنومی برای صفات مورد بررسی در نرم‌ا‌فزار GEMMA انجام شد، سپس با استفاده از بسته نرم افزاری biomaRt2 برنامه R ژن-های معنی‌داری که در داخل و یا 15 کیلوباز بالا و پایین دست نشانگرهای معنی‌دار قرار داشتند، شناسایی گردید. در نهایت، آنالیز غنی‌سازی مجموعه‌های ژنی با برنامه KOBAS با هدف شناسایی عملکرد بیولوژیکی ژن‌‌های نزدیک به مناطق انتخابی انجام شد. در این پژوهش مناطق ژنومی معنی‌دار مرتبط با صفات ساختاری بدن روی کروموزوم‌‌‌های 1، 4، 5، 6، 10، 11، 16، 17، 22 و 27 شناسایی شدند. ژن‌های PDE5A،‌WDR1، ATF3، SIPA1L1، TMTC2،‌CHCHD3 ، SHROOM2، TBPL2، ADIPOQ، ASAH1 و LRPPRC با صفات ساختاری بدن مرتبط بودند، در این مناطق قرار داشتند. بوسیله تحلیل غنی‌سازی مجموعه‌های ژنی، تعداد 18 مسیر مرتبط شناسایی شد. از بین مسیرهای زیستی شناسایی شده نقش مهمی در ارتباط با سنتز کلاژن، فرآیند استخوان‌سازی، رشد عضلات اسکلتی و تنظیم یون کلسیم بر عهده داشتند. نتایج این تحقیق می‌تواند در درک ساز و کار ژنتیکی کنترل کننده صفات ساختاری بدن مورد استفاده قرار گیرد و با توجه به تأیید مناطق قبلی پویش ژنومی و شناسایی مناطق ژنومی جدید، استفاده از یافته‌های این پژوهش می‌تواند در انتخاب ژنتیکی بز مفید باشد.