محمد حسین مرادی

ایران یکی از تولیدکنندگان عمده پشم ضخیم در جهان محسوب می‌شود. در طی سال‌های اخیر، تنوع در تعداد کپی (CNV) به عنوان یکی از مهمترین منابع ایجاد تنوع ژنتیکی و فنوتیپی مورد توجه بسیاری از محققین قرار گرفته است. هدف از تحقیق حاضر شناسایی CNVهای موجود در سطح ژنوم دو نژاد گوسفند بومی ایران شامل زل و لری‌بختیاری و سپس بررسی پیوستگی بین این مناطق ژنومی با صفت قطر پشم بود. برای این منظور اطلاعات ژنوتیپی 94 گوسفند ایرانی (شامل 47 نمونه از هر نژاد) که با استفاده از آرایه‌هایOvine 50k SNP Chip تعیین ژنوتیپ شده بودند، مورد استفاده قرار گرفت. نمونه پشم این حیوانات نیز جمع‌آوری و صفات میانگین قطر الیاف و انحراف معیار میانگین قطر الیاف، با استفاده از فناوری OFDA در کشور نیوزلند اندازه‌گیری شدند. پس از انجام مراحل مختلف کنترل کیفیت، در نهایت مجموع 46205 نشانگر SNP مربوط به 90 حیوان در آنالیزهای بعدی استفاده شد. بر اساس نتایج بدست آمده از تحقیق حاضر، در نهایت تعداد 311 منطقه ژنومی حاوی CNV (CNVR) درسطح ژنوم گوسفندان ایرانی مورد مطالعه، شناسایی شد. نتایج حاصل از پویش پیوستگی در سطح ژنوم (GWAS) بین CNVRهای شناسایی شده و صفات مورد مطالعه در این تحقیق نشان داد که برای صفات قطر الیاف و انحراف معیار میانگین قطر الیاف به ترتیب 24 و 17 منطقه CNVR معنی‌دار شناسایی می‌شود (P<0.05). در انتها بررسی ژن‌های گزارش شده در این مناطق نشان داد که ارتباط برخی از این ژن‌ها مانند KRTAP6-1، YAP1 و KRTAP4.3، با کیفیت و کمیت پشم در تحقیقات قبلی نیز گزارش شده است. در مجموع، به عنوان یکی از اولین تحقیقات در زمینه شناسایی CNVRهای مرتبط با کیفیت پشم در گوسفندان ایرانی، نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که شناسایی مناطق حاوی CNV در سطح ژنوم می‌تواند در توجیه بخشی از تنوع فنوتیپی مرتبط با تولید پشم در گوسفند دارای اهمیت زیادی باشد.