تأسیس مدارس به سبک جدید در ایران توسط ایرانیان را می توان از زمان ساخت دارالفنون در سال 1230ش دانست. این مؤسسه به عنوان اولین سنگ بنای نهادهای آموزشی نوین در ایران کاری بسیار ارزشمند محسوب می شد؛ گرچه در زمان ساخت خود با مؤسسات دانشگاهی اروپایی فاصله زیادی داشت و نیز به زودی از هدف اولیه ساخت خود هم فاصله گرفت و بیشتر در اختیار نهاد های نظامی عصر قاجار و سپس پهلوی قرار گرفت. دارالفنون با فراز و فرود تا پایان دوره قاجار و بخشی از دوره پهلوی پابرجا بود و منشأ خدمات فراوانی شد. با روی کار آمدن حکومت پهلوی الگوپذیری از نهادهای علمی، اجتماعی و صنعتی غربی شکل جدی تری یافت. ازاینرو به تأسی از آنان مؤسسات جدید آموزشی در ایران ایجاد شد. دانشگاه تهران در سال 1313ش تأسیس شد و اولین مؤسسه ای بود که در ایران عنوان دانشگاه را داشت. بعد از این به پیروی از تهران در تعدادی از مرکز استان ها مانند شیراز، اهواز، تبریز، اصفهان و مشهد دانشگاه هایی ایجاد شد. به مرور روند ایجاد دانشگاه به دلیل محدودیت های موجود خصوصاً در زمینه تأمین مدرس و هزینه های ساخت آن ها با کندی پیش می رفت و تعداد زیادی از شهرهای مهم آن زمان مانند اراک، یزد، قم، کاشان و ... که به جز یزد هیچ کدام مرکز استان نبودند؛ تا مدت ها بعد از تأسیس دانشگاه تهران همچنان علی رغم علاقه مندی سکنه بومی این شهرها از داشتن دانشگاه محروم بودند و گویا دولت نیز از پذیرش خواسته های آن ها در این زمینه شانه خالی می کرد. این موضوع باعث شد تا تعدادی از کسانی که دغدغه فرهنگی داشتند با کسب اجازه از دولت به ساخت نهادهای آموزش عالی در این شهر ها اقدام کنند. مؤسساتی که به زودی سنگِ بنای دانشگاه های مهمی در ایران شدند. شهر اراک به دلیل موقعیتی که در دوره پهلوی داشت - تا سال 1356ش (یکسال به پایان حکومت پهلوی) مرکز استان نبود و جزئی از استان مرکزی به مرکزیت تهران محسوب می شد – علیرغم تأسیس دانشگاه در تعدادی از مراکز استانها، اراک از امتیاز داشتن دانشگاهی مانند دانشگاه تهران برخوردار نبود. این درحالی بود که اراک به دلیل مهاجرت شمار زیادی از مردم نواحی مختلف مانند شازند، خمین و به ویژه فراهان و آشتیان و تفرش، دارای مردمی فرهنگ دوست و فرهیخته بود که از مدت ها پیش یعنی عصر قاجار بسیاری از امور دیوانی و دفتری حکومت را در اختیار داشتند. همچنین به دلیل وجود
