مهدی حسین یزدی

پژوهش حاضر به منظور بررسی اثر متقابل منابع متفاوت نشاسته (دانه جو در برابر دانه ذرت) و منبع امگا-3 در گوساله های شیرخوار هلشتاین بر عملکرد رشد، ساخت پروتئین میکروبی، فراسنجه های خونی و نشانگرهای التهابی انجام شده است. مکمل امگا-3 از روغن دانه کتان تأمین شد. برای این منظور، 48 رأس گوساله سه روزه (24 رأس نر و 24 رأس ماده) با وزن بدن 6/1±3/40 کیلوگرم در یک آزمایش فاکتوریل 2×2 در قالب طرح بلوک کامل تصادفی به چهار تیمار اختصاص داده شدند؛ 1) خوراک آغازین بر پایه دانه ذرت بدون روغن کتان (CG-NLO)، 2) خوراک آغازین بر پایه دانه ذرت همراه با 5/2% روغن کتان (CG-LO)، 3) خوراک آغازین بر پایه دانه جو بدون روغن کتان (BG-NLO) و 4) خوراک آغازین بر پایه دانه جو همراه با 5/2% روغن کتان (BG-LO). گوساله ها در سن 59 روزگی از شیر گرفته شدند و آزمایش تا 14 روز بعد (73 روزگی) ادامه یافت. نتایج نشان داد که مصرف خوراک آغازین تحت تأثیر مکمل امگا-3 و منبع غلات قرار نگرفت. بااین حال، منبع غله در خوراک آغازین بر روی وزن بدن هنگام قطع شیر (04/0=P) و در پایان دوره (05/0=P) و نیز افزایش وزن روزانه در قبل از شیرگیری (04/0=P) و در پایان دوره (05/0=P) مؤثر است، به طوری که در جیره های بر پایه دانه جو نسبت به دانه ذرت به طور معنی داری بالاتر بود. بیشترین بازدهی خوراک در جیره های حاوی دانه جو و روغن کتان مشاهده شد (05/0=P). از میان فراسنجه های رشد اسکلتی، ارتفاع جدوگاه در زمان قطع شیر در جیره حاوی دانه جو و روغن کتان بالاترین بود (05/0=P). ارتفاع استخوان هیپ نیز تحت تأثیر منبع غله قرار گرفت و در جیره های بر پایه دانه جو بالاتر بود (05/0=P). در بین فراسنجه های خون، غلظت بتاهیدروکسی بوتیرات و انسولین در دوره شیرخوارگی به طور معنی داری در جیره های حاوی دانه جو نسبت به دانه ذرت بالاتر بود (به ترتیب، 01/0> P و 05/0=P). غلظت نیتروژن اوره ای خون در دوره قبل از شیرگیری تحت تأثیر منبع غله قرار گرفت و در جیره های بر پایه دانه ذرت بالاتر بود (05/0=P). در دوره پیش از شیرگیری کمترین غلظت TNF-α در تیمار حاوی دانه جو و روغن کتان مشاهده شد (05/0=P) و روغن کتان توانست غلظت سرم آمیلوئید A را کاهش دهد (02/0=P). دانه جو تأثیر قابل توجهی بر غلظت آلانتوئین ادرار و کل مشتقات پورینی داشت، همچنین سنتز پروتئین میکروبی نیز در این تی