از میان هزاران کتابی که در کتابخانه های مختلف موجود است، نسخه های خطی دارای ویژگی منحصر به فردی هستند؛ به همین دلیل تصحیح نسخ خطی و تحقیق پیرامون این میراث مکتوب و باز نشر آن ها از اهمیت بالایی برخوردار است. تصحیح نسخ خطی موجب می گردد تا مطالب علمی یا ادبی که تا پیش از این در نسخه ای قدیمی با اوراقی زرد و پوسیده و خطی ناخوانا و غیر واضح نگاشته شده بوده، اکنون به شکل موثق و دقیق، با ظاهری آراسته و زیبا در اختیار طالبان علم و دانش قرار گیرد. بنابراین هدف از پژوهش حاضر نیز، آماده سازی یکی از این متون کهن بر اساس مقابله، سنجش و تصحیح نسخه های خطی آن است، به گونه ای که متن نهایی فراهم آمده نزدیک ترین صورت ممکن به نوشته مؤلف باشد. «مطول» تفتازانی از جمله کتاب هایی است که در حوزه های علمیه اقبال خوبی یافته و اکثر طلاب به منظور تقویت بنیۀ ادبی خود به آن پرداخته اند. در دانشگاه نیز این کتاب در دوره دکتری رشته زبان و ادبیات عربی در زمرۀ کتابهای درسی قرار گرفته و به عنوان یکی از متون مرجع شناخته می شود و آنان که به شکل تخصصی به بلاغت عربی می پردازند، از آن استفاده می کنند. کتاب «حاشیه المطول» شرح محققانه ای است از بدر الدین حسن بن محمد شاه چلبی فناری (م886هـ) بر کتاب مطول که یکی از شروح مشهور آن به حساب آمده و مورد اقبال و توجه بزرگان و دانشمندان بوده و همواره با نظر اهمیت بدان می نگریسته اند. این پژوهش بر پایه تصحیح انتقادی نسخه خطی پس از تبیین شاخصه های اهمیت کتاب مذکور، آن را مورد مطالعه و تحقیق قرار داده است. آنگاه صحت نسخ، نام مؤلف آن و نیز صحت انتساب این نسخه ها به وی مورد ارزیابی قرار گرفته، و مطالب آن ها با منابع اصلی مقایسه شده و در صورتی که در نقل یا نگارش آن خطایی رخ داده اصلاح گردیده است. استخراج متن صحیح شاهد مثال ها و ابیات شعری و تعیین گوینده آن ها با مراجعه به دواوین شعرا همراه با توضیح واژگان دشوار آن در حاشیه و اعراب گذاری دقیق، ارائه توضیحات لازم پیرامون نام افراد و کتاب ها در پاورقی. قرار دادن علائم نگارشی در متن جهت سهولت مطالعه آن، و به کارگیری رموز مناسب برای اشاره به نسخه بدل ها از دیگر مواردی است که به آن پرداخته شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که فناری در کتاب خود نظرات ویژه ای را در حوزه علوم بلاغی مطرح نموده که از آن جمله می توان به آراء وی در زمی
