1403/10/06
محمود شهبازی

محمود شهبازی

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید: https://orcid.org/0000-0002-9712-7846
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده ادبیات و زبان های خارجی
نشانی: دانشگاه اراک- گروه زبان و ادبیات عربی
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
معناشناسی عنوان و ساختار مطلع در شعر بدر شاکر السیاب (مطالعه موردی: دیوان «شناشیل ابنه الجلبی»)
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده
کلیدواژه‌ها
ادبیات معاصر، بدر شاکر سیاب، عنوان، ساختار مطلع، شروع موسمی.
سال 1398
مجله الجمعيه الايرانيه للغه العربيه و آدابها فصليه محكمه
شناسه DOI
پژوهشگران قیس خزاعل ، محمود شهبازی ، قاسم مختاری ، ابراهیم اناری بزچلوئی

چکیده

بی شک ارتباط ساختاری میان عنوان، مطلع و متن قصیده به طور عام مانند ارتباط میان سر با سایر اجزای بدن است. چه بسا مخاطبِ شعر هنگام مراجعه به ساخت و ترکیب عنوان، می تواند پاره ای از ابهامات موجود در متن قصیده را از ذهن خود برطرف نماید. پژوهش پیش رو در نظر دارد با روش توصیفی ـ تحلیلی و با تکیه بر نمونه هایی از شعر سیاب و عنوان های قصیده های مجموعه «شناشیل ابنه الجلبی» اقدام به خوانش و بررسی ارتباط معنایی قائم میان عنوان و مَطلع نماید. این پژوهش به نتایجی همچون وجود تباین و مغایرت ظاهری کامل میان عنوان و مطلع در 23 قصیده از دیوان مذکور دست یافته که این امر به اثبات یکی از ویژگی های بارز مدرنیته ادبی نزد سیاب می انجامد؛ همچنین شعر وی از لحاظ مطلع های اسمی در مرحله پایانی شعر و زندگی او دگرگونی و پیشرفت قابل ملاحظه ای یافته است. در ضمن شروع ها و مطلع های شعری دارای ساختار موسمی (فصلی) در شعر سیاب به پدیده ای آشکارا تبدیل شده که شاعر در ابتدا این ساختار را فقط به عنوان مقدمه و زمینه سازی برای ابراز احساسات و پریشانی ها و رنج های درونی خود به کار می برده، سپس به کاربرد این ساختار و شروع موسمی رونق بخشیده و آن را از مرحله زمینه سازی خارج کرده و شروع به مورد خطاب قرار دادن عناصر طبیعت و پدیده های فصلی به طور مستقیم نموده که این امر را می توان در قصایدی مانند «سِفر أیوب» مشاهده کرد.