جواد مظفری

نانوجاذب‌ها به عنوان یک محصول نوظهور نقش مهمی در کنترل و حذف آلودگی‌های محیطی ایفا می‌کنند. از این رو، در این مطالعه جاذب‌ زئولیت کلینوپتیلولایت و نانو کامپوزیت تهیه شده از نانو ذرات Fe3O4 A Zeolite به منظور حذف یون نیترات از پساب واقعی در سیستم صنعتی تهیه گردید. همچنین تیمار زئولیت و تیمار زئولیت-خاک رس برای مقایسه مورد آزمایش قرارگرفتند. ستون‌های آزمایشگاهی از جنس PVC به ‌ارتفاع یک متر و قطر mm 100 استفاده گردید. ستون‌های مورد بررسی تا ارتفاع 60 سانتی‌متر از مواد مورد بررسی پر شد و بر روی ستون‌ها به اندازه 20 سانتی‌متر پساب به صورت مستمر قرار گرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملا تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. نتایج نشان داد نانوکامپوزیت با پایه زئولیت و Fe3O4 توانایی جذب بیش از 70 % نیترات را در مقیاس آزمایشگاهی کوچک و جریان غیرمستمر را داراست. در جریان مستمر و در مقیاس بزرگ آزمایشگاهی که دارای کاربرد صنعتی می‌باشد، میزان جذب نانوکامپوزیت، پس از 8 ساعت جریان مستمر به 27% خواهد رسید. این میزان جذب برای زئولیت-خاک رس 17% و برای زئولیت 4/13% می‌باشد. کاهش زمان تماس و افزایش میزان پساب در جریان مستمر ، سبب کاهش تاثیر جاذب‌ها خواهد شد. نتایج آنالیز واریانس یک طرفه برای مقایسه اثر حذف پساب در مقیاس صنعتی بین‌های جاذب‌های مورد استفاده نشان داد که جاذب نانوکامپوزیت استفاده شده دارای کارایی بیشتری نسبت به جاذب زئولیت و زئولیت/خاک رس می‌باشد. بطور کلی نتایج این تحقیق نشان می‌دهد نانوکامپوزیت استفاده شده در این مطالعه توانایی نسبی در حذف نیترات از محیط آبی دارد و در صورت افزایش زمان تماس، می‌توان در مقیاس صنعتی با درصد جذب مناسبی از آن استفاده کرد.