حسینعلی قاسمی

در این تحقیق از 176 قطعه جوجه گوشتی نر سویه راس 308 در قالب طرح کاملاً تصادفی استفاده شد. 4 تیمار آزمایش شامل منابع مختلف منگنز از جمله منبع منگنز آلی، منگنز معدنی و مخلوطی از منگنز آلی و معدنی بودند. درهر تیمار آزمایشی 4 تکرار وهر تکرار شامل 11 جوجه در نظر گرفته شد. وزن بدن در پایان آزمایش در تیمارهای حاوی منگنز آلی (تیمار آلی و مخلوط آلی- معدنی) به طور معنی‎داری از سایر تیمارهای آزمایشی شامل تیمار شاهد و منگنز معدنی بالاتر بود(05/0P<). در کل آزمایش، افزایش وزن در 10 تا 49 روزگی بین تیمارهای منگنز آلی و آلی- معدنی در مقایسه با تیمارهای شاهد و منگنز معدنی بطور معنی‎داری عملکرد بهتری داشتند(05/0P<). ضریب تبدیل کل دوره بین تیمار شاهد و تیمار منگنز آلی دارای تفاوت معنی‎داری بود (05/0P<)، بهترین و بدترین ضریب تبدیل به ترتیب مربوط به تیمار منگنز آلی و تیمار شاهد بود. در مورد درصد لاشه، درصد وزن سینه، کعب ران، ساق، گردن، بال، پشت، نسبت قلب، کبد و پانکراس نیز تفاوت معنی‎داری بین تیمارهای آزمایشی وجود نداشت (05/0P>). تیمارهای آزمایشی مختلف بر تعداد گلبول‎های قرمز و گلبول‎های سفید خون اثر معنی‎داری نداشتند(05/0P>). میزان کلسترول کل خون، VLDL-C وLDL نیز دارای تفاوت معنی‎داری همراه نبودند(05/0P>). امّا HDL-C بین تیمار منگنز آلی و تیمار شاهد تفاوت معنی‎داری را نشان داد (05/0P<)، بیشترین میزان HDL-C مربوط به تیمار آلی بود. بر اساس نتایج بدست آمده ارتفاع پرز تفاوت معنی‎داری بین تیمارهای حاوی منگنز (بدون توجه به نوع منبع) با تیمار شاهد نشان دادند (05/0P<). فراسنجه نسبت طول پرز به عمق کریپت در تمامی تیمارهای آزمایشی عملکرد مشابهی داشت(05/0P>).