ازجمله ویژگیهای ستودنی نهج البالغه که در خوانشی اندیشه محور حاصل میآید، همگونی موسیقایی و معنایی آن است. پیوند موسیقایی و معنایی عبارات نهج البلاغه از رهگذر عنصری فرمالیستی به نام »جادوی مجاورت« محقق می شود. تأثیر هنری و زیباییشناسی این پدیده در تاریخ شاهکارهای ادبی و موسیقایی دنیا و نیز در کتب دینی و مقدس جهان باألخص قرآن کریم و نهج البلاغه امری شگفت و تعیین کننده است. آنچه این پژوهش درصدد پاسخگویی بدان است چگونگی همگونی موسیقایی و معنایی عبارات مختلف خطبه فتنه از طریق جادوی مجاورت است. برای این منظور، با روش توصیفی تحلیلی، هنرسازههایی را که در فرایند انتخاب و ترکیب واژگان بر محور همنشینی، دست به آشناییزدایی و ایجاد موسیقی در بافت معمول کالم میزند، شناسایی شده است، سپس معانی تازهای که از این رهگذر در اسلوب و ساختاری نو خلق میشود نشان داده شده است. آنچه از این پژوهش به دست آمد، بیانگر این مهم است که جادوی مجاورت در کلام حضرت امیر)ع( عالوه بر همگونی نظام آوایی، با رخنه در درونیترین لایه های بافت کالم نیز که همان موسیقی معنوی است دست به آفرینش معانی میزند و اینگونه قدرت تأثیرگذاری کالم را بر مخاطب فزونی میبخشد. کلید واژهها:
