لیلکی ایرانی (Gleditsia caspica Desf) از خانواده Leguminosae بومی منطقه هیرکانی و یکی از گونه های جنگلی ایران است و در ایران از آستارا تا گرگان، در جلگهها انتشار یافته است. لیلکی به صورت درخت و درختچه، ازمقاومت بالایی نسبت به عوامل محیطی برخوردار است؛ لذا دارای پتانسیل بالا جهت ایجاد پوشش سبز بوده و از اهمیت اکولوژیکی بالایی برخوردار است. جهت بهبود استقرار نهال های تازه کشت شده و افزایش مقاومت به تنش های محیطی و کاهش مراقبت های پس از کشت نهال، اثر همزیستی لیلکی ایرانی با گونه ای از قارچ وزیکولار-آرباسکولار مایکوریزا (Glomus mosseae) بر صفات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی گیاه طی تنش خشکی شدید مورد آزمایش قرار گرفت. همزیستی با مایکوریزا به دو شیوه تلقیح با بذر و تلقیح با ریشه صورت گرفت که هر دو گروه از نهال ها به صورت جداگانه تنش خشکی دیده و سپس صفات مورد نظر در آنها بررسی شد. نتایج حاصل بیانگر تاثیر تنش خشکی شدید بر کاهش میزان رنگیزه های کلروفیل، کارتنوئید، رطوبت نسبی و ماده خشک گیاه و افزایش میزان پرولین و آنتی اکسیدان ها و ترکیبات فنل و فلاونوئید و نیز نشت یونی می باشد. گیاهان تلقیح شده با مایکوریزا نسبت به گیاهان غیر مایکوریزی در صفات محتوی نسبی آب، کلروفیل و کارتنوئید، ماده خشک، نشت الکترولیت ها، پرولین، آنتی اکسیدان کل، محتوی فنل و فلاونوئید دارای شرایط بهتری بودند. در روش تلقیح ریشه ای طی تنش خشکی، گیاهان مایکوریزایی نسبت به گیاهان غیرمایکوریزایی، میزان پرولین را 7/57% و نشت الکترولیت ها به میزان 8/9% کاهش داده و فنل کل را به میزان 5/41% و فلاونوئید را 9/52% افزایش دادند. همچنین، مایکوریزا در نهال های تلقیح شده از طریق بذر اثر مشابهی بر کاهش اثرات تنش خشکی داشت و میزان پرولین به میزان 3/76% کمتر و محتوای کلروفیل a به میزان 1/33 %، فنل کل به میزان 3/63%، ماده خشک اندام هوایی به میزان 9/6% طی تنش خشکی در گیاهان مایکوریزایی بیشتر از نهال های غیرمایکوریزایی بود.
