|
عنوان
|
تأملی در گزارش بیت‌هایی از کلیات شمس در فرهنگ جهانگیری
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ‌شده
|
|
کلیدواژه‌ها
|
تصحیح قیاسی کلیات شمس مولوی فرهنگ جهانگیری
|
|
چکیده
|
از ویژگی‌های مهم و برجستۀ فرهنگِ جهانگیری که در حدود سال 1017 ه.ق. در هند تدوین شده است، بیان شاهدهای شعری از آثار گویندگان سده‌های مختلف در ذیل برخی واژه‌ها و ترکیب‌هاست. البته شمار زیادی از این شاهدهای شعری، دچار گشتگی‌های فراوان شده و لغات بسیاری به‌سبب بدخوانی از آنها وارد فرهنگ‌ها شده است؛ اما درعین‌حال، شماری از این شواهد شعری با توجه به دستنویس‌های کهنی که صاحبِ جهانگیری و نویسندگانِ منابع پیش از وی در اختیار داشته‌اند، با گزارش‌هایی دقیق و درست در این کتاب ثبت شده است که با استفاده از آنها امکان تصحیح تعداد زیادی از بیت‌ها در دیوان‌های سوزنی، سنایی، اثیر اخسیکتی، مولوی و غیره فراهم می‌شود. با استفاده از برخی بیت‌های کلیات شمس که در فرهنگ جهانگیری به‌عنوان شاهد شعری ذیل لغات مختلف آورده شده است و نیز با مراجعه به سایر بیت‌های مولوی در مثنوی و کلیات شمس، تلاش شد تا دربارۀ چند بیت از غزل‌های مولوی در این فرهنگ، تأملاتی صورت گیرد. در این جُستار با استفاده از فرهنگ جهانگیری، هفت بیت از کلیات شمس بررسی شده است؛ اختلاف در واژه‌های «چند» به «جَند»، «بخشیدن» به «پخسیدن»، «زرّینک» به «چوبینک» ازجمله مواردی است که این تحقیق به آنها می‌پردازد. همچنین بر اساس فقرۀ اخیر، احتمالی تازه درخصوص علت انتساب «چوبینه= سربند سُرخ» به «بهرام ششم» نیز مطرح شده است.
|
|
پژوهشگران
|
مجید منصوری (نفر دوم)، حمید آقاجانی (نفر اول)
|