|
چکیده
|
ناباروری اولیه به‌صورت ناتوانی در بارداری علی‌رغم زندگی مشترک و قرار گرفتن در معرض حاملگی برای یک دوره 12 ماهه یا بیشتر در زنان 15 تا 49 ساله غیر شیرده و فعال جنسی بدون جلوگیری درنظر گرفته می‌شود [1]. طبق داده‌های موجود، 60 تا 80 میلیون زوج در سراسر جهان از ناباروری رنج می‌برند، اما با استفاده از روش‌های مختلف روش‌شناختی و تعاریف عملیاتی متفاوت در تخمین شیوع، تحقیقات داده‌های متناقضی تولید می‌کنند که پیش‌بینی دقیق روندهای جهانی و برآوردها را سخت می‌کند [2]. با این حال، گستردگی این مسئله مداخلات جامع و طولانی مدت در بهداشت عمومی را می‌طلبد، زیرا عمده عوامل خطرزا قابل پیشگیری هستند. برخی از دلایل اساسی ناباروری اولیه شامل سموم محیطی، استعمال دخانیات، چاقی و استرس روانی پیشنهاد شده است. علاوه بر این، عوامل جامعه‌شناختی جمعیتی مانند سن، نژاد، سطح تحصیلات، سن ازدواج، نوع خانواده، شغل و وضعیت اقتصادی-اجتماعی نیز برای رابطه علی مورد ارزیابی قرار گرفتند [3 ,4]. چاقی بیانگر یک بیماری همه‌گیر جهانی با پیامدهای بالینی، اجتماعی و اقتصادی عمیق است که در کشورهای توسعه یافته در حال توسعه رو به افزایش است. زنان در سنین باروری نیز از این روند چشمگیر در امان نیستند [5]. چاقی از علل اصلی افزایش خطر ناباروری معرفی شده است که عمدتاً به اختلال در محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-تخمدان، کیفیت پایین تخمک و تغییر پذیرش آندومتر مربوط می‌شود [6]. زنان چاق بدون توجه به نحوه لقاح، نتایج باروری ضعیف‌تری نشان می‌دهند و شاخص توده بدنی بالاتر یک پیش‌گوی قوی برای ناباروری است [7]. در زنان با شاخص توده بدنی بالا، خطر شیوع سندرم تخمدان پلی کیستیک و ناباروری افزایش می‌یابد [8]. به هرحال، تعامل چاقی و فعالیت بدنی با ظرفیت باروری به خوبی مشخص نیست و مستلزم مطالعات بیشتر است. از سویی، فعالیت بدنی به‌عنوان یک مؤلفه اساسی سبک زندگی در مطالعات زیادی در ارتباط با ناباروری زنان بررسی شده است، اما پیشنهادات متناقض تحقیقی نتیجه‌گیری در این زمینه را سخت کرده است [9]. سالیان متمادی است که مفهوم تمرین منظم و سطح مناسب فعالیت بدنی با مزایای سلامت مرتبط هستند. اصطلاح «فعالیت بدنی» که شامل هر گونه حرکات عضلات اسکلتی بدن است و باعث صرف انرژی می‌شود، نباید با «ورزش» که نمایانگر هرگونه حرکت بدنی برنامه‌ریزی شده، ساختار یافته، تکراری و هدفمند است، اشتباه گرفته شود [10]. مؤلفه‌های فعالیت بدنی دارای تنوعی از فعالیت‌های بدنی اوقات فراغت، حمل‌ونقل، کارهای شغلی و خانه‌داری تا فعالیت‌هایی که حین ورزش، بازی و تمرینات برنامه‌ریزی‌شده انجام می‌شود، است [11]. در سطح جهانی از هر چهار بزرگسال یک نفر از نظر جسمی به اندازه کافی فعال نیست. تقریباً یک‌سوم از جمعیت بزرگسال، سطح توصیه‌شده توسط دستورالعمل‌های عمومی بهداشت را برآورده نمی‌کنند. داده‌های موجود حاکی از آن است که در کشورهای دارای درآمد بالا فعالیت‌های بدنی شغلی پایین و فعالیت‌های فراغتی در بزرگسالان بالا است، اما یافته‌های تحقیقی در مورد فعالیت بدنی در بیشتر کشورهای کم درآمد همچنان محدود است [12].
|