مشخصات پژوهش

عنوان	دستیابی به ریزساختار و خواص مکانیکی مطلوب آلیاژ برنج 40-60 فرآوری شده با تغییر شکل پلاستیک شدید
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده
کلیدواژه‌ها	تغییر شکل پلاستیک شدید، آلیاژ برنج، ریزساختار، خواص مکانیکی
چکیده	آلیاژهای مس (برنج‌ها) به‌طور وسیعی به‌عنوان مواد مهندسی در صنایع کشتی‌سازی، هواپیماسازی، پتروشیمی و صنایع نظامی استفاده می‌شود. در این پژوهش آلیاژ برنج 60-40 به‌عنوان یکی از مهم‌ترین آلیاژهای پایه مس در فرآیند پرس در کانال زاویه‌دار (ECAP) به‌منظور افزایش استحکام و حفظ درصد ازدیاد طول که معیاری برای انعطاف‌پذیری است، تحت تغییر شکل پلاستیک شدید قرار گرفت. فرآیند در دمای 350 درجه سانتی‌گراد در مسیر C و تا شش پاس برای نمونه‌ها انجام شد. مطالعات ریزساختاری که با استفاده از میکروسکوپ نوری انجام شد نشان داد تبلور مجدد ناپیوسته از پاس اول در فاز آلفا آغاز می‌شود. با افزایش میزان کرنش، کسر تبلور مجدد افزایش یافت و اندازه دانه‌های جدید کوچک‌تر از دانه‌های اولیه بود و اندازه دانه‌ها پس از پاس پنجم و ششم به کمتر از یک میکرون رسید. همچنین بررسی ریزساختار فاز بتا نشان داد که تبلور مجدد در این فاز پس از پاس سوم آغاز شد و به‌تدریج با افزایش تعداد پاس در ساختار گسترش پیدا کرد. نتایج آزمون‌های ریز سختی و کشش تک‌محوری موید افزایش چشمگیر سختی و استحکام کششی آلیاژ با افزایش تعداد پاس بود. همچنین درصد ازدیاد طول در دمای محیط نمونه‌های ECAP شده بیش از 40 درصد بود که تنها 15 درصد از نمونه آنیل اولیه کمتر است. نتایج این مطالعه نشان داد که می‌توان از ECAP برای بهبود خواص مکانیکی آلیاژ برنج 60-40 استفاده کرد. ریز شدن دانه‌ها در این فرآیند می‌تواند منجر به افزایش استحکام کششی و سختی شود، درحالی‌که ازدیاد طول می‌تواند در سطح قابل قبولی حفظ شود.
پژوهشگران	علیرضا رحیمی (نفر دوم)، علی سنبلی (نفر اول)