مشخصات پژوهش

عنوان	نقش و تأثیر زنان در جنگ‌های دوره‌ی مغول بر اساس تاریخ جهانگشای جوینی
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده
کلیدواژه‌ها	جنگ‌های عصر مغول، زن، تاریخ جهانگشا، عطاملک جوینی.
چکیده	در طول تاریخ، جنگ به عنوان پدیده‌ای اجتماعی عموماً امری مردانه بوده و با نقش‌آفرینی فعال مردان در خط مقدم آن گره خورده است؛ و زنان و کودکان در آن بیشتر جایگاه قربانیان بی‌گناه را دارند. در تاریخ ایران عصر مغول این جایگاه انفعالی زنان، متأثر از برابری نسبی زن و مرد در فرهنگ ترکان، تا حدی بر هم خورده است. برهمین اساس، پژوهش حاضر به شیوه‌ی توصیفی- تحلیلی، به بحث زنان در جنگ‌های این دوره بر اساس تاریخ جهانگشای جوینی پرداخته است؛ تا دریابد نقش فعال یا انفعالی زنان در جنگ‌های عصر مغول تا چه میزان و چگونه بوده است. بر اساس نتایج، نمودهای حضور زنان در جنگ‌های ذکر شده در تاریخ جهانگشای جوینی را می‌توان به دو کلان روایت زنان قدرتمند و زنان تحت سلطه تقسیم کرد که در اشکالی چون حضور و تأثیر مستقیم خاتونان سلطه‌گر و زنان جنگاور؛ و نقش‌های غیرمستقیمی چون همسران سیاسی، همسر-گروگانها، کنیزان تصاحب شده و ابزار لذت‌جویی در جنگ‌ها منعکس شده است. همچنین جوینی در مقام یک مورخ ادیب، برای نقل زیبایی‌شناسانه‌ی جنگ‌ها، طنز انتقادی-سیاسی نسبت به حاکمان بی‌کفایت یا بیان کلیشه‌های فرهنگی و تعریض به رجال سیاسی خائن، بعضاً از زنان استفاده‌ی نمادین و ادبی-هنری داشته است.
پژوهشگران	زهرا رجبی (نفر اول)