مشخصات پژوهش

عنوان	نشانه شناسی حقوق شهروندی در اندیشه امام خمینی
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده
کلیدواژه‌ها	امام خمینی، حقوق شهروندی، عدالت اجتماعی، جامعه سیاسی اسلامی، الگوی ایزوتسو.
چکیده	هدف پژوهش حاضر بررسی مسأله حقوق شهروندی در اندیشه امام خمینی بوده و کوشیده است با بهره گیری از رویکردی نشانه شناسانه، نشانه های مفهومی دال بر حقوق افراد به مثابه شهروندان حکومت اسلامی را در منظومه فکری امام خمینی واکاوی نماید. در این تحقیق از نشانه شناسی به عنوان روش تحلیل و چارچوب نظری بحث استفاده شده و تلاش گردیده تا از برخی امکانات روش شناختی الگوی ایزوتسو، به خصوص مفهوم «میدانهای معنایی» بهره گیری شود. نتایج پژوهش حاکی از آن است که عبارت حقوق شهروندی در گفتار و آثار امام خمینی به کار نرفته است. این خود نشان از نو بودن نشانه مزبور در نظام معنایی اسلامی است. در حوزه حق تعیین سرنوشت، این حق مشارکت سیاسی است که چالش برانگیز است. مشارکت سیاسی در اندیشه اسلامی در میدان معنایی وظیفه دینی، معنا می یابد و هر مسلمانی باید در حد توان خود در آن کوشا باشد. نظام جمهوری اسلامی، هرچند از حیث صوری و شکلی به نظامهای جمهوری متعارف شباهت دارد، اما به دلیل ابتنای آن بر قوانین اسلامی، خود نظامی منحصربه فرد است که شهروندی در آن مختصات ویژه ای دارد. این مختصات ویژه به خوبی نمایانگر تضادهای نشانه شناختی در نظام معنایی مسلمانان و گفتمان حقوق شهروندی مدرن است.
پژوهشگران	احمد بیگلری (نفر اول)