مشخصات پژوهش

عنوان	خلقت، مفهوم "انسان" و "انسان بودن" نزد حافظ و گوته
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده
کلیدواژه‌ها	انسان کامل، اَبَرـ‎انسان، انسان‎ـ‎بودن، ادبیات تطبیقی، حافظ، گوته، خلقت آدم و حوا
چکیده	در این مقاله به موضوع "خلقت انسان"، "خود انسان" و "انسان ـ بودن" با تکیه بر تعابیر و تفاسیر مختلف ادبی در غزلیات لسان‎الغیب حافظ و آثار گوته (Goethe 1749-1832) شاعر معروف آلمانی پرداخته می‎شود. موضوع فوق در ادبیات و آثار تغزلی ایران و آلمان با هم مقایسه می‎شود، نمونه‎های متعددی از آراء و نظرات ادبا، شعرا و فلاسفه هر دو کشور ارائه می‎گردد و با توضیحات مختلف همراه می‎شوند. سابقه و تاریخچه دیدگاههای دینی در خصوص خلقت انسان نیز از زاویه دیدگاههای ادبی مطرح می‎شوند. در این راستا تا حدودی مشابهت‎های فرهنگی ـ ادبی و برداشت‎های دینی از کتب مقدس آشکار می‎شوند. به دیدگاهها و نظرات ادبای مذکور با ذکر مثالهای متعدد و مستند از آثار آنان پرداخته می‎شود. اعتقاد به جهان ماورا و بهشت، علل هبوط و سقوط انسان به زمین، نبرد خیر و شر، نیکی و بدی، نیروهای الهی و اهریمنی در وجود انسان مطرح می‎گردد. به منظور شناخت وجود انسان و برجستگی ویژگی‎های خاص انسانی، فرق ماهیتی انسان با فرشتگان و دیگر موجودات جمع‎بندی و همراه با توضیحات به سمع و نظر خواننده می‎رسد. همچنین سعی می‎شود تا پیرامون ابعاد مختلف شخصیتی، جایگاه انسان در هستی، تفاوت بین انسانِ معمولی، "اَبَرـ‎انسان" و "انسان کامل" مباحثی چند مطرح شود. به معیارها و فاکتورهای "انسان ـ بودن" و انسانیت اشاره می‎شود، موقعیت انسان در چالش‎های موجود در نبردهای مختلف درونی و بیرونی در پهنه وسیع هر دو ادبیات غنی ایران و آلمان با هم مقایسه می‎شوند. تأثیرات متقابل ‎فرهنگی در آثار مشهور جهانی آشکار می‎گردد. این موضوع در نهایت بر اهمیت تحقیقات و گفتگوهای میان‎فرهنگی صحه گذاشته و زمینه‎های تعامل بیشتر بین ملت‎ها را فراهم می‎سازد. همچنین بر مشابهت‎های ذاتی و ریشه مشترک انسان‎ها به واسطه آدم و حوا و احترام به انسانیت محض تأکید می‎گردد.
پژوهشگران	علی رجایی (نفر اول)