مشخصات پژوهش

عنوان	ارزیابی تحمل به خشکی و اثرگذاری های آن بر ویژگی های رشدی برخی توده های هندوانۀ ابوجهل (Citrullus colocynthis (L.) Schrad)
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده
کلیدواژه‌ها	تودۀ بومی، شاخص های مقاومت، عملکرد، ظرفیت زراعی.
چکیده	هندوانۀ ابوجهل Citrullus colocynthis L. ی کی از گونه های گیاهی متحمل به خشکی است که به طور گسترده در مناطق بیابانی ایران پراکنده شده است. برای ارزیابی تحمل به خشکی آن آزمایش در مزرعۀ تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در کرج به صورت کرت های خردشده در قالب طرح پایۀ بلوک های کامل تصادفی اجرا شد که در آن سطوح آبیاری به عنوان کرت اصلی در دو سطح ) 100 درصد و 60 درصد ظرفیت زراعی( و توده ها به عنوان کرت فرعی در هفت سطح )کرمان، سیستان و بلوچستان، خوزستان، یزد، هرمزگان، بوشهر و اصفهان( بودند. در پایان دورۀ رشد، عملکرد، اجزای عملکرد و شاخص های مقاومت به خشکی در شرایط تنش و بدون تنش خشکی برای غربالگری توده های هندوانۀ ابوجهل اندازه گیری شد. بیشترین میانگین عملکرد میوه در بوته در شرایط تنش و بدون تنش خشکی به ترتیب به تودۀ اصفهان ) 54 / 2 کیلوگرم در بوته( و تودۀ کرمان ) 73 / 5 کیلوگرم در بوته( و کمترین عملکرد به ترتیب به تودۀ بوشهر ) 27 / 1 کیلوگرم در بوته( و تودۀ سیستان و بلوچستان ) 54 / 3 کیلوگرم در بوته( تعلق داشت. اجزای عملکرد تودۀ اصفهان کمترین درصد تغییرپذیری را در شرایط تنش و بدون تنش خشکی نشان داد. بررسی شاخص های مقاومت به خشکی و همبستگی بین شاخص ها به همراه تجزیه به مؤلفه های اصلی نشان داد تودۀ اصفهان به عنوان تودۀ متحمل و دارای عملکرد پایدار، توده های یزد و هرمزگان توده هایی نیمه متحمل با عملکرد به نسبت پایدار، تودۀ کرمان دارای عملکرد بالا در شرایط بدون تنش و غیر متحمل به تنش خشکی، توده های بوشهر و خوزستان دارای عملکرد پایین و حساسیت بالا به تنش خشکی و تودۀ سیستان و بلوچستان به عنوان توده ای با ظرفیت عملکرد پایین و به نسبت متحمل به تنش خشکی بودند. به طورکلی تودۀ اصفهان تحمل بالایی به تنش خشکی داشت و مناسب برای برنامه های بهنژادی هندوانه های تجاری است.
پژوهشگران	رضا صالحی محمدی (نفر چهارم)، فروزنده سلطانی (نفر سوم)، محمدرضا حسندخت (نفر اول)، مهدی بیکدلو (نفر دوم)