مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی تاثیر رقوم بستر بالادست و پاییندست روی ضریب آبگذری سرریز نوک اردکی لبه تیز
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده
کلیدواژه‌ها	استغراق جریان، سرریز غیرخطی، ظرفیت آبگذری، نسبت بزرگ نمایی (L/W) ، هد نسبی جریان ( H/P ،)
چکیده	سرریزهای لبه تیز یکی از سازههای اندازهگیری، انحراف و کنترل سطح آب در پروژههای هیدرولیکی، آبی و زیست- محیطی هستند. ضریب آبگذری این سرریزها نیز چون سایر سرریزها تابعی از H/P ( H ارتفاع آب روی سرریز و P ارتفاع سرریز( میباشد. در شرایطی که نیاز به عبور جریان بیشتر با یک ارتفاع مشخص از روی سرریز وجود دارد با تغییر شکل پلان سرریز، طول آن افزایش داده میشود. یکی از این سرریزها، سرریز نوک اردکی میباشد. گاهی اوقات در اثر عواملی نظیر جمع شدن رسوبات در پشت سرریز، فرسایش در پاییندست سازه سرریز و مانند آن شرایطی به وجود میآید که رقوم بستر بالادست و پاییندست تغییر کرده، باعث تغییر در خصوصیات هیدرولیکی جریان عبوری، از جمله ضریب آبگذری جریان میشود. در این تحقیق این تغییرات بر روی ضریب آبگذری سرریز لبه تیز نوک اردکی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تغییر در ارتفاع سرریز نوک اردکی تاثیری بر میزان ضریب آبگذری در نسبت های برابر H/P ندارد. اما با افزایش نسبت بزرگ نمایی یعنی L/W ( L طول سرریز و W عرض فلوم( ضریب آبگذری کاهش مییابد. همچنین، با افزایش بزرگ نمایی مقدار بیشینه ضریب دبی در مقدار H/P کمتر روی میدهد به طوری که 4 هستند که / 4 و 19 /12 ،4/ ضرایب آبگذری بیشینه در بزرگ نماییهای دو، سه و چهار به ترتیب دارای مقادیر 09 به ترتیب در H/P 4 روی دادهاند. بالا آمدن رقوم بستر بالادست باعث کاهش آبگذری میشود. در / 4 و 24 /9 ،4/ معادل 4 جریان مستغرق کاهش رقوم بستر پاییندست باعث افزایش ضریب آبگذری میشود، اما تا هنگامی که جریان مستغرق نباشد و شرایط هوادهی یکسان باشد، این کاهش رقوم تاثیری بر ضریب آبگذری ندارد. با افزایش نسبت بزرگ نمایی سرریز نوک اردکی از سه به چهار، مقدار H/P 4 کاهش / 4 به 9 / در آستانه تداخل جریان و استغراقهای موضعی از 4 یافت.
پژوهشگران	سیداسداله محسنی موحد (بازنشسته) (نفر چهارم)، مجتبی صانعی (نفر سوم)، حسین بانژاد (نفر دوم)، داود داودمقامی (نفر اول)