مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی پرتوزایی طبیعی خاکهای کشاورزی و بکر در شهرهای اراک و سربند در استان مرکزی
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده
کلیدواژه‌ها	پرتوزایی، خاک بکر، خاک کشاورزی، کود شیمیایی
چکیده	چکیده هر ساله مقدار زیادی از انواع کودهای شیمیایی بهمنظور افزایش تولید محصولات کشاورزی و جبران مواد مغذی و ضروری به خاک اضافه میشود. این کودها حاوی فلزات سنگین و عناصر پرتوزا هستند و با افزودن آنها به خاک، آلایندههای پرتوزایی محیطی را به مقدار قابلتوجهی افزایش میدهند. در این پژوهش 22 نمونه از خاکهای کشاورزی و بکر از مناطق مختلف شهرهای اراک و سربند در استان مرکزی جمعآوری گردید. مقادیر فعالیت ویژه پرتوهای گاما و با بهکارگیری آشکارساز HPGe بـا بـازدهی 30 درصـد تعیـین 40 با استفاده از روش طیفسنجی و K 232، Th 226 هستههای پرتوزای Ra کشاورزی به ترتیب برابر 54/45 ،09/69 و 71/926 بـرای 40 برای خاکهای و K 232، Th 226 گردید. مقادیر میانگین فعالیت ویژه هستههای پرتوزای Ra خاکهای بکر به ترتیب برابر 26/17،37/43 و 04/604 برحسب kg/Bq بدست آمد. میانگین آهنگ دز جذبی در خاکهای کشاورزی و بکر بـه ترت یـ ب 22/105 و 59/70 برحسب y/nGy محاسبه گردید. میانگین مقادیر دز معادل سالیانه غدد و خطر ابتلا به سرطان در طول عمر در خاکهای کشاورزی و 3 -بکر به ترتیب برابر (72/0 و 48/0 (و ( و 0/45×10 -3 10×29/0 (بدست آمد. مقادیر فعالیت ویژه هستههای پرتوزای طبیعی، آهنگ دز جذبی، آهنگ دز مؤثر سالیانه داخلی و خارجی و خطر ابتلا به سرطان در طول عمر در تمام نمونههای خاکهای کشاورزی بیشتر از مقدار میانگین جهانی بدست آمد و در مورد خاکهای بکر با میانگین جهانی توافق خوبی را نشان میدهد. آنالیز آماری انجام شده نشان میدهد که در سطح معنیدار 01/0 استفاده از کودهای شیمیایی باعث افزایش پرتوزایی خاک گردیده است.
پژوهشگران	فائزه یوسفی (نفر دوم)، رضا پورایمانی (نفر اول)