مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی پرتوزایی محیطی در کلوخه های سنگ آهن شمس آباد اراک، ایران
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده
کلیدواژه‌ها	226Ra، 232Th، 40K، سنگ آهن، آشکارساز HPGe
چکیده	چکیده زمینه و هدف: هسته های پرتوزا در محیط اطراف ما به صورت طبیعی و مصنوعی وجود داشته و همه انسان ها خواسته یا ناخواسته در معرض تابش های هسته ای قرار دارند. مقدار هسته های پرتوزا درمحیط بستگی به نوع خاک، سنگ و شرایط جغرافیایی دارد. یکی از راه های انتقال مواد پرتوزا به محیط های مسکونی استفاده از مواد معدنی برای تولید محصولات مورد نیاز بشر می باشد. بنابراین مطالعه پرتوزایی معادن از اهمیت خاصی برخوردار است. روش بررسی: در این پژوهش 12 نمونه سنگ آهن از معدن شمس آباد اراک مورد مطالعه قرار گرفتند. نمونه ها بعد از جمع آوری از محیط، به روش تصادفی و بر مبنای رنگ در آزمایشگاه کانی شناسی مورد شناسایی قرار گرفته و نوع کانی و ترکیب آن ها مشخص گردید. فعالیت ویژه هسته های پرتوزای طبیعی با استفاده از روش بیناب نمایی گاما و با استفاده از آشکارساز فوق خالص ژرمانیومی (HPGe) مدل GCD30195 با بازدهی نسبی 30% تعیین گردید. مقدار فعالیت معادل رادیوم، شاخص خطرپذیری داخلی و خارجی و آهنگ دوز جذبی برای کلیه نمونه ها محاسبه شد. یافته ها: فعالیت ویژه هسته های پرتوزای 226Ra، 232Th و 40K بر حسب Bqkg-1 در این نمونه ها به ترتیب از : 53/0±39/9 تا 84/1±7/271، 68/1> تا 22/1±98/60 و 14/2±34/25 تا 47/6±03/800 تغییر می کنـد. میزان آهنگ دوز جذبی در نمونه ها بر حسب nGyh-1 از 56/6 تا 81/136 متغیر می باشد. هم چنین میزان شاخص خطرپذیری داخلی و خارجی در نمونه های به ترتیب از : 06/0 تا 53/1 و 03/0 تا 80/0 به دست آمد. بحث و نتیجه گیری: بیشینه فعالیت معادل رادیوم Raeq در نمونه لیمونیت به میزان Bqkg-180/296 به دست آمد که پایین تر از حداکثر میزان مجاز اعلام شده (Bqkg-1370) می باشد. شاخص خطرپذیری داخلی و خارجی برای کلیه نمونه ها به استثنای سنگ آهن لیمونیت با کد L2 کمتر از حداکثر میزان مجاز می باشد. استفاده از موادمعدنی این معدن خطری برای کارکنان و مصرف کنندگان بعدی ایجاد نمی کند.
پژوهشگران	حمیدرضا عظیمی (نفر دوم)، رضا پورایمانی (نفر اول)