مشخصات پژوهش

صفحه نخست /نقد رویکردهای ادبی - قرآنی ...
عنوان نقد رویکردهای ادبی - قرآنی اشاعره و معتزله بر تکیه بر واژه «نظر» و «الی» در قرآن کریم
نوع پژوهش مقاله چاپ‌شده
کلیدواژه‌ها قرآن، نظر، الی، معتزله، اشاعره، دیدن.
چکیده مسأله کلامی امکان یا امتناع رویت خداوند سبب اختلافات زیادی در تفسیر ادبی آیات مختلف قرآنی گردیده است. یکی از این موارد، همراهی فعل نظر با حرف اضافه الی می باشد که از دیدگاه ادیبان اشعری مسلک چنین ترکیبی به معنای رویت و دیدن است و در مقابل از دیدگاه ادیبان معتزلی، این ترکیب به معنای دیدن نیست بلکه به معنای گرداندن حدقه چشم در جهت شیء دیدنی می باشد. هر یک از این دو گروه در اثبات نظریه ادبی خویش به آیات قرآنی، اشعار عربی و مکالمات روزمره مردم عرب زبان استشهاد جسته اند. در پژوهش حاضر اثبات گردیده که در ادبیات عرب و بالتبع زبان فصیح قرآنی، فعل نظر همراه با حرف اضافه الی به معنای دیدن و رویت است و گرداندن حدقه چشم از لوازم آن می باشد نه معنای لفظی و ادبی فعل نظر. از این جهت ادیبان معتزلی در ارائه نظریه خویش میان معنای لفظی با لوازم خارجی آن خلط نموده اند و دچار مغالطه گشته اند.
پژوهشگران احسان منصوری (دانشجوی دانشگاه قم) (نفر سوم)، محمود صیدی (نفر اول)، مرتضی بیات (نفر دوم)