عنوان
|
افت سطح آب زیرزمینی و تاثیر آن در تداوم خشکسالی هیدرولوژیکی مطالعه موردی : رودخانه و دشت شازند در استان مرکزی
|
نوع پژوهش
|
مقاله ارائهشده
|
کلیدواژهها
|
خشکسالی هیدرولوژیکی، رودخانه قره چای، دشت شازند ، استان مرکزی
|
چکیده
|
خشکسالی یکی از بلایای طبیعی است که به صورت مکرر یا متناوب اتفاق می افتد و تقریباً در هر نوع آب و هوایی وقوع آن محتمل است. خشکسالی هیدرولوژیکی حاصل کمبود در بارش مؤثر(مازاد) مربوط به تأثیر دوره های کمبود بارندگی در ذخایر آب سطحی یا زیرزمینی است و زمانی اتفاق می افتد که منابع واقعی آب برای تأمین نیاز از پیش تعیین شده مصرف کنندگان، تحت سیاست های معین مدیریت آب، کافی نباشد. در مقاله حاضر به بررسی اثرات افت سطح آب زیرزمینی بر میزان جریان رودخانه ها طی دوره های بارندگی معمولی و دوره های خشکسالی پرداخته شده است. برای این منظور قسمتی ازحوضه آبریز رودخانه قره چای که شامل محدوده های مطالعاتی آستانه ، نهرمیان ، بصری – لنگرود و شازند است، بررسی شده است. ابتدا دوره های خشکسالی هواشناسی به وقوع پیوسته در سطح منطقه بررسی شدند . بر اساس نتایج حاصله چهار دوره خشکسالی در سطح منطقه شناسایی شد که این دوره ها عبارتند از :سالهای 1362 تا 1364 ،سالهای 1367 تا 1371 ،سالهای 1375 تا 1379 و سالهای 1386 تا1390. مشاهده شده که در طی سالهای اخیر و با افزایش میزان برداشت ازسفره های آب زیرزمینی، بااتمام دوره خشکسالی هواشناسی،مدت تداوم دوره های خشکسالی هیدرولوژیکی در حوضه های کوهستانی تغییرات زیادی را نسبت به دوره های مشابه سالیان قبل نداشته است ولی در حوضه هایی که در دشتها واقعند به دلیل افت سطح آب زیرزمینی صورت گرفته در آبخوان ، این روند بسیار تغییر نموده و مدت تداوم دوره ی خشکسالی هیدرولوژیکی بسیار بیشتر شده است . دلیل عمده این موضوع نیز تغییر نقش رودخانه ها از حالت زهکش به تغذیه کننده در این مناطق می باشد.
|
پژوهشگران
|
معصومه افتخاری (نفر پنجم)، سیامک امیری (نفر چهارم)، زهره فتاحی (نفر سوم)، نازنین شاه کرمی (نفر دوم)، مجتبی مرادی (نفر اول)
|