|
عنوان
|
نگاهی تطبیقی به طنز سیاسی-اجتماعی نسیم شمال و احمد مطر
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله ارائه‌شده
|
|
کلیدواژه‌ها
|
ادبیات تطبیقی، طنز سیاسی، نسیم شمال، احمدمطر.
|
|
چکیده
|
طنزسیاسی در ایران، تقریبا با ظهور نهضت مشروطه آغاز می شود. دوره ای که سیر تحولات سیاسی و اجتماعی آن، نقش حساسی را در پویایی این نوع از ادبیات ایفا می کند. ادبیاتی که از دل اجتماع و رخدادهای آن خلق می شود، درون مایه ای که منطبق با اوضاع و احوال جاری موجود در جامعه است. شعر مشروطه، ساختار و مشخصه های خاص خود را دارد و شاعران این دوره درون مایه و مضامینِ زنده ی روز را در قالب های سنتی شعر جای می دهند و به جای صحبت از مفاهیمی که تا پیش از این در شعر مرسوم بوده است، مسائل سیاسی-اجتماعی جامعه خود را به تصویر می کشند. سید اشرف الدین گیلانی روزنامه نگاری ادیب و منتقدی مصلح و در شمار آزادی خواهان و انقلابیون عصر مشروطه است. او که از نزدیک شاهد درد و رنج مردم ستمدیده و بیداد حاکمان نالایق زمان خود می باشد با زبانی طنزآلود و عامیانه اوضاع نابسامان دوره خویش را به باد انتقاد می گیرد. شیوه ای که او در سرودن اشعار برمی گزیند شیوه ای بدیع و کارآمد است. وی«نخستین کسی بود که شعر را در ایران و در سطح افکار توده مردم، با مطالب سیاسی، اجتماعی، مذهبی و... سرود. اشعارش تجسم آشفتگی ها و اضطراب های دوران انقلاب مشروطه بود که در آنها ماهیت حکومت مطلقه، ظلم و فساد اجتماعی، سیاست داخلی و خارجی ایران و دخالت های ناروای روس و انگلیس به باد انتقاد گرفته می شد.»(کریمی موغانی،فریده،1382 :35) از همزادان دوردست و برجسته نسیم شمال، در عرصه شعر سیاسی معاصر عرب می توان به احمد مطر شاعر معاصر عراقی اشاره نمود. وی از طنزپردازان به نام سیاسی و اجتماعی است که در اشعارش با زبان کنایی و طنزآلود از اوضاع و احوال اجتماعی جامعه خود انتقاد می کند و از ظلم و بیدادگری سردمداران حکومت، خفقان و عدم آزادی بیان و درد و رنج جهان عرب شکوه سر می دهد. مخاطب اصلی اشعار او نه تنها رژیم بعث و حکومت صدام؛ بلکه سران کشورهای عربی هستند که با بی کفایتی خود عزت و شرافت خویش را به بهایی اندک به پای غاصبان صهیونیستی می ریزند. طنز احمد مطر زبانی تلخ، گزنده و بی پروا دارد. اندیشه خلاق و پویای مطر باعث می شود که با بهره گیری از ابزار طنز، مؤثرترین و کارآمدترین نقد سیاسی و اجتماعی را ارائه دهد. وی با صراحت و بی باکی سیاست های غلط سردمداران جهان عرب را به بوته نقد می کشد. آرمان احمد مطر تنها اصلاح و تعالی کشور عراق نیست بلکه بیداری و رو
|
|
پژوهشگران
|
سمیرا فراهانی (نفر دوم)، ابراهیم اناری بزچلوئی (نفر اول)
|