عنوان	ارزیابی خطر سلامت فلزات (روی، سرب، مس، کروم و آرسنیک) ناشی از مصرف ماهیان خوراکی در سواحل شمالی خلیج‌فارس (مطالعه موردی: منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس (عسلویه))
نوع پژوهش	پایان نامه های تقاضا محور و غیر تقاضا محور
کلیدواژه‌ها	عسلویه، غلظت عناصر سنگین، ماهی، ریسک سرطان‌زایی، شاخص تجمعی خطر.
چکیده	این مطالعه به بررسی میزان غلظت عناصر سنگین (آرسنیک، کروم، مس، سرب و روی) در بافت‌های داخلی(امعاء و احشاء) و عضله انواع ماهی‌های مختلف جمع‌آوری شده از منطقه عسلویه پرداخته است. نتایج نشان داد که در تمامی ماهی‌ها، بیشترین غلظت عناصر سنگین در بافت داخلی به ترتیب آرسنیک، کروم، مس، سرب و روی بوده است. میانگین غلظت‌ها در بافت عضله نیز مشابه بافت داخلی بودند، با این تفاوت که غلظت روی در عضله نسبت به بافت داخلی به‌طور متوسط بیشتر بود. در بررسی میزان جذب روزانه فلزات سنگین (EDI)، بیشترین جذب آرسنیک در ماهی صافی موجدار، بیشترین جذب کروم در ماهی سنگسر معمولی، بیشترین جذب مس در ماهی‌های هامور منقوط قهوه‌ای و جهرو تعیین گردید. همچنین، بیشترین جذب سرب از ماهی‌های سنگسر معمولی و سرخو معمولی و بیشترین جذب روی از ماهی صافی موجدار مشاهده شد. در ارزیابی ریسک غیرسرطان‌زایی (THQ) و شاخص تجمعی خطر (HI)، نتایج نشان داد که تمام فلزات سنگین، به‌جز آرسنیک، در مصرف ماهی‌ها برای بزرگسالان دارای مقادیر THQ کمتر از 1 بوده و خطر بالقوه‌ای برای سلامت آنان وجود ندارد. با این حال، در تمامی گونه‌های ماهی، آرسنیک و مس دارای مقادیر THQ بالاتر از 1 بودند، که این موضوع برای کودکان می‌تواند نشان‌دهنده خطرات احتمالی باشد. در بررسی شاخص ریسک سرطان‌زایی (CR)، سرب و کروم در محدوده خطر کم تا متوسط قرار داشتند، در حالی‌که آرسنیک بیشترین پتانسیل سرطان‌زایی را در میان فلزات سنگین نشان داد. این نتایج تأکید می‌کند که مصرف ماهی‌های آلوده به عناصر سنگین در منطقه عسلویه، به‌ویژه برای کودکان، می‌تواند خطرات بهداشتی جدی از جمله خطرات غیرسرطان‌زایی و سرطان‌زایی به همراه داشته باشد. پیشنهاد می‌شود که برای کاهش خطرات بهداشتی، نظارت دقیق‌تری بر آلودگی‌های فلزات سنگین در منابع غذایی و محیط زیست این منطقه صورت گیرد.
پژوهشگران	امیر انصاری (استاد مشاور)، علی کاظمی (استاد راهنما)، علی قنواتی اصل (استاد راهنما)، سید جعفر قاسمی (دانشجو)