شهلا پایمزد

در دهههای اخیر توسعه روزافزون تکنولوژیهای ماهوارهای، امکان دسترسی به دادههای اقلیمی در کل جهان با توان تفکیک مکانی و زمانی متفاوتی را فراهم نموده است. لذا در تحقیق حاضر، هدف ارزیابی مدلهای پایگاه ECMWF در پیشبینی دادههای اقلیمی و پایش خشکسالی در حوزه آبریز قرهچای استان مرکزی میباشد. بدین منظور ابتدا داده های بارش و دمای ماهانه ایستگاههای سینوپتیک همدان ، قم و شازند در سطح سه استان طی دوره آماری 2018-1987 جمع آوری گردید. سپس از دو مدل باز تحلیل شده Interim-ERA و ERA5 پایگاه ECMWF دادههای دما و بارش با قدرت تفکیک مکانی 125/0 × 125/0 درجه طی دوره 1979-2020 استخراج شده است. از 2 آمارههایی مانند ضریب تعیین ) R ،)ضریب نش-ساتکلیف )NS ،)مجذور میانگین مربع خطا استاندارد شده (NRMSE(و میانگین خطای اریبی (MBE (و شاخصهای جدول توافقی که متشکل از POD ، FAR و CSI میباشد، برای مقایسه دادههای مدلها با دادههای مشاهداتی استفاده شده است. نتایج نشان داد که دادههای ERA5 نسبت به دادههای Interim-ERA همخوانی بهتری با دادههای مشاهداتی دارد. بطوریکه مقادیر ضریب همبستگی در اکثر مناطق باالی 5/0 ،خطا در 70 درصد مناطق بسیارکم و خطای اریبی نیز در بیشتر مناطق مقدار مثبت و کمی است. مقادیر شاخصهای جدول توافقی نیز همخوانی بیشتر مدل ERA5 را تائید مینماید. سپس بر اساس دادههای مدل منتخب و مشاهداتی شاخصهای خشکسالی SPEI و SPI در ایستگاههای منتخب محاسبه گردید. نتایج نشان داد که شاخص SPEI نسبت به SPI با دادههای مشاهداتی همبستگی باالتر و خطای کمتری دارد. در نهایت بررسی روند بر اساس شاخص منتخب نشان داد که شدت خشکسالی در منطقه غرب نسبت به بقیه مناطق، دارای روند افزایشی در سطح 5 درصد میباشد