1403/09/02
شهلا پایمزد

شهلا پایمزد

مرتبه علمی: استادیار
ارکید: https://orcid.org/0000-0002-9770-5132
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 56841682000
دانشکده: دانشکده کشاورزی و محیط زیست
نشانی: دانشگاه اراک، گروه علوم و مهندسی آب
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
ارزیابی خشکسالی با استفاده از شاخص سنجش از دوری ETDI و مقایسه آن با داده های زمینی (مطالعه موردی: حوضه آبریز دریاچه ارومیه)
نوع پژوهش
پایان نامه های تقاضا محور و غیر تقاضا محور
کلیدواژه‌ها
ارزیابی خشکسالی،فناوری سنجش از دور، تبخیروتعرق واقعی، الگوریتم SEBS، شاخص خشکسالی ETDI
سال 1394
پژوهشگران شهلا پایمزد(استاد راهنما)، مه نوش مقدسی(استاد راهنما)، محمد حسین باقری(استاد مشاور)

چکیده

خشکسالی یکی از پدیده های محیطی و بخش جدایی ناپذیر تغییرات اقلیمی است که ممکن است در هر نقطه ای رخ دهد. برای مدیریت، پایش، ارزیابی خشکسالی و ارائه هر طرحی در این خصوص، شناسایی رفتار آن بسیار حائز اهمیت است. این پدیده را می توان از جنبه های مختلفی چون اقلیمی، مدیریت منابع آب، اجتماعی- اقتصادی، کلی و جزئی، نقطه ای یا منطقه ای مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داد. خشکسالی کشاورزی به عنوان پرهزینه ترین تبعات این پدیده می باشد. از ویژگی های این پدیده رخداد مکرر و حرکت آرام آن است که خسارات سنگینی را همراه خواهد داشت.تحقیق حاضر تلاشی بود جهت ارزیابی تأثیر پدیده خشکسالی با استفاده از تبخیر و تعرق واقعی در اراضی کشاورزی که حوضه آبریز دریاچه ارومیه با توجه به جایگاه ویژه اجتماعی و اقتصادی آن در کشور، به عنوان منطقه مطالعاتی در نظر گرفته شد.جهت محاسبهتبخیروتعرق واقعی با استفاده از الگوریتم SEBS و شاخص ماهواره ای ETDI در حدود 248 تصویر از سنجنده AVHRR ماهوارهNOAA پس از بررسی و عدم ابری بودنطی دوره آماری 2009-1998، از منطقه مورد مطالعه اخذ گردید. جهت محاسبه شاخص زمینی از 17 ایستگاه هواشناسی با پایه آماری 30 سال استفاده شد. به منظور دقت در برآورد تبخیروتعرق واقعی محدوده مطالعه به سه حوضه تقسیم بندی شد سپس برای پردازش و آماده سازی تصاویر و همچنین محاسبه تبخیروتعرق واقعی از زبان برنامه نویسی IDL و امکانات نرم افزار ENVI 4.2 استفاده شد و الگوریتم SEBS به صورت گام به گام اجرا شد. به منظور تعیین اراضی کشاورزی تعداد 6 هزار نقطه برای کاربری های مختلف به کمک نرم افزار Google Earthبرداشت شد و نقشه کاربری اراضی به کمک تصاویر ماهواره لندست 5 تهیه شد. تبخیروتعرق مرجع و تبخیروتعرق واقعی به کمک نقشه کاربری برای اراضی کشاورزی مشخص شد و با نیاز خالص آبیاری دشت تبریز (منطقه آخوله) صحت سنجی شد. در نهایت با توجه به روند محاسباتی شاخص ETDI خشکسالی به صورت ماهانه برای سه منطقه تبریز، ارومیه و سقز محاسبه شد و نتایج به صورت زمانی و مکانی با شاخص SPI مقایسه و بررسی شد.