مقدمه:دیابت ملیتوس یک بیماری مزمن متابولیکی است که با تغییرات در سیستم عروق مشخص می شود. سلولهای بنیادی مزانشیم مغز استخوان انسان نقش مهمی در آنژیوژنز دارند. در مطالعات حاضر، هدف بررسی بیان ژن های درگیر در ترشح اگزوم ها و رگزایی در سلولهای hBM-MSC کشت شده با سرم های بیماران دیابتی نوع 2 بود. مواد و روش: سلولهای hBM-MSC به سه گروه دیابتی ، غیر دیابتی و FBS تقسیم شد. روش های MTT ، فلوسایتومتری، Reah Tim-PCR ، وسترن بلات، TEM،SEM، ایمنوفلوروسنت، DLS، Transwell، zymography و SPR برای بررسی توان زیستی ، میزان بیان ژن های درگیر در ترشح اگزوم ها و آنژیوژنز سلول ها بکار گرفته شد. علاوه بر این ، ما تاثیر مایع رویی بدست آمده از سلول های hBM-MSCs بر توان زیستی، لیپوتوکسیستی و ترشح انسولین سلولهای بتای پانکراس را به ترتیب با استفاده از MTT، رنگ آمیزی oil Red o و کیمولومینسانس بررسی کردیم. نتایج بدست آمده با استفاده از روش one way ANOVA و تست Tukey آنالیز شد و اختلاف میانگین ها در سطح p<0.05 معنی دار در نظر گرفته شد. نتایج: کاهشمعنی داری در توان زیستی سلول ها همراه با افزایش معنی داری در میانگین میزان بیان ژن های CD63، Ali، Rab27a، Rab27bو Rab8b درگیر در ترشح اگزوم ها و در میانگین میزان ترشح اگزوم ها در گروه دیابتی نسبت به سایر گروه ها مشاهده شد. میزان بیان ژن های VEGFR2، CXxxxCR4، VEGF-A درگیر در آنژیوژنز، مهاجرت سلولی ،میزان پروتئین های Ang1،-2 ، فعالیت آنزیم های MMP-9،-2 و میزان تمایز اندوتلیالی و پری سایتی سلول های hBM-MSC در گروه دیابتی نسبت به سایر گروه ها کاهش یافت. علاوه بر این مایع رویی سلول های hBM-MSC دیابتی توان زیستی سلولهای بتای پانکراس را کاهش و لیپوتوکسیسیتی را در این سلولها افزایش داد. نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که میزان بیان ژن های درگیر در ترشح اگزوم ها در سلولهای hBM-MSC و توان آنژیوژنیک آنها به دنبال کشت با سرم بیماران دیابتی نوع 2 به ترتیب افزایش و کاهش می یابد.
