مقدمه: علیرغم اثرات مفید آنتی بیوتیک ها در جلوگیری از رشد باکتری ها و ایجاد بیماری، این ترکیبات میتوانند به سلول های میزبان آسیب وارد کرده و تا حد زیادی منجر به پاتوژنز و پیشرفت بیماری هایی از جمله پیری مغز و آلزایمر شوند. از طرف دیگر باکتریوفاژها قادرند باکتری ها را از بین ببرند اما هیچ تاثیری در سلول های یوکاریوتی ندارند. بر این اساس در مطالعه حاضر به مقایسه اثر درمانی آنتی بیوتیک کولیستین و باکتریوفاژ لایتیک علیه سودوموناس آئروژینوزا بر یادگیری و حافظه پرداخته شد. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی رت های نر بالغ نژاد ویستار با وزن 250-220 گرم به گروه های شاهد، کنترل (سوختگی)، درمان با فاژ لایتیک (100 میکرولیتر(، درمان با آنتی بیتیک کولیستین (3000000 واحد بین المللی/ کیلوگرم/ روز) تقسیم شدند. در همه حیوانات به جزء گروه شاهد، پس از بیهوشی در ناحیه کمر سوختگی درجه سه ایجاد شد. در گروههای درمان با فاژ و آنتی بیوتیک برای ایجاد عفونت از 100 میکرولیتر سوسپانسیون نیم مک فارلند باکتری سودوموناس آئروژینوزا در محل سوختگی استفاده شد. از یک ساعت بعد درمان با باکتریوفاژ (اسپری در محل زخم) یا آنتی بیوتیک (تزریق درون صفاقی) به مدت 7 روز متوالی انجام گرفت. در کلیه گروهها سنجش حافظه، شمارش تعداد نورون های سالم در نواحی هیپوکامپ، اندازهگیری سطح مالون دی آلدهید و قدرت آنتی اکسیدانتی کل سرم خون و اندازهگیری فعالیت حرکتی انجام گرفت. آنالیزهای آماری توسط نرم افزارهای SPSS یا Prism انجام و سطح معنیداری 05/0> p در نظر گرفته شد. نتایج: درمان با آنتی بیوتیک منجر به کاهش به خاطرآوری حافظه (001/0(p<، کاهش میزان شاخص تشخیص (001/0(p< و کاهش تعداد نورون های سالم در نواحی (001/0p<)CA1 ، (001/0p<) CA2 و (01/0p<)CA3 هیپوکامپ در مقایسه با سایر گروه های آزمایشی شد. تیمار با باکتریوفاژ لایتیک تفاوت معنی داری در هیچ یک از شاخصهای فوق نسبت به گروه شاهد و کنترل ایجاد نکرد (05/0> p(. در این تحقیق میزان مالون دی آلدهید سرم خون در گروه کنترل به طور معنیداری نسبت به گروه شاهد افزایش (01/0