نیلوفر دربندی

مقدمه: نانوذرات اکسید روی به دلیل داشتن خواص ویژه در بسیاری از محصولات مانند مواد آرایشی، افزودنی های غذایی و غیره مورد استفاده قرار می گیرند. این ترکیبات از طریق سد خونی-مغزی یا مسیر عصب بویایی به مغز رسیده و از طریق استرس اکسیداتیو، پاسخ های التهابی و سمیت سلولی به مغز آسیب می رسانند. مشخص شده است نانوذرات اکسید روی می توانند با تغییر در قابلیت پلاستیسیته سیناپسی، تغییراتی در توانایی یادگیری و حافظه القاء کنند. گیرنده های نیکوتینی در بخش های مختلفی از مغز از جمله هیپوکامپ حضور داشته و از طریق آزادسازی انتقال دهنده های عصبی مختلف از جمله استیل کولین، دوپامین و گلوتامات، پلاستیسیته سیناپسی را کنترل می کنند. مسیرهای سیگنالینگ گیرنده های نیکوتینی در هیپوکامپ پشتی ممکن است در اثرات متقابل داروها و تشکیل حافظه دخیل باشد. در مطالعه حاضر نقش احتمالی گیرنده های نیکوتینی هیپوکامپ پشتی در اثرات نانوذرات اکسید روی بر حافظه بلند مدت بررسی شد. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی رت های نر بالغ نژاد ویستار به گروه های کنترل (سالینml/kg 1)، نانوذرات اکسید روی (mg/kg 1 و 5/0)، نیکوتین (µg/rat 4/0 و 3/0)، مکامیل آمین (µg/rat 1 و 5/0)، نیکوتین (µg/rat 4/0 و 3/0) به همراه نانوذرات اکسید روی (mg/kg 1) و مکامیل آمین (µg/rat 5/0) به همراه نانوذرات اکسید روی (mg/kg 5/0) تقسیم شدند. در همه گروه ها، کانول گذاری بصورت دو طرفه در ناحیه CA1 انجام شد. تزریق سالین، نیکوتین و مکامیل آمین بصورت درون مغزی بلافاصله پس از آموزش و تزریق سالین یا نانوذرات اکسید روی بصورت درون صفاقی با فاصله 5 دقیقه بعد از تزریق اول انجام شد. از آزمون اجتنابی غیرفعال، برای ارزیابی حافظه در روزهای اول و سوم پس از آموزش استفاده شد. فعالیت حرکتی در هر مرحله پس از آزمون رفتاری بررسی شد.‬‬‬ نتایج: تزریق پس از آموزش نانوذرات اکسید روی با دوز mg/kg 1 بطور معنی داری منجر به کاهش حافظه در مقایسه با گروه کنترل در روز اول و سوم بعد از آموزش شد (01/0p<). در مقایسه با گروه کنترل تزریق پس از آموزش نیکوتین (µg/rat 4/0 و 3/0) به تنهایی تأثیری بر حافظه بلند مدت در روز اول و سوم بعد از آموزش نداشت (05/0p>). تزریق نیکوتین (µg/rat 4/0) توانست اثر فراموشی ناشی از تزریق نانوذرات اکسید روی (mg/kg 1) را در روز اول بعد از آموزش بطور معنی داری ج