مقدمه: مورفین آگونیست اصلی گیرنده های اوپیوئیدی است که موجب اختلال حافظه می شود. گرلین هورمون مشتق شده از معده است که اشتها و تعادل انرژی را در بدن تنظیم می کند. مطالعات اخیر نشان می دهد که گرلین با روندهای یادگیری و حافظه در ارتباط است. در این مطالعه، اثر تزریق داخل تگمنتوم شکمی گرلین بر روی فراموشی ناشی از مورفین در یادگیری اجتنابی مهاری، به تنهایی یا در ترکیب با نیکوتین مورد بررسی قرار گرفت. هم چنین نقش احتمالی گیرنده های نیکوتینی استیل کولین تگمنتوم شکمی در تداخل بین داروها بررسی شد. مواد و روش ها: رت های نر بالغ نژاد ویستار (موسسه پاستور تهران-ایران) با وزن 220-250 گرم در زمان جراحی مورد استفاده قرار گرفتند. در همه گروه ها کانول گذاری در ناحیه تگمنتوم شکمی انجام شد و حافظه رت ها با آزمون اجتنابی مهاری بررسی شد. گروه های آزمایشی شامل: 1- گروه های مورفین که تجویز سالین (µl/rat 1) را درون VTA بلافاصله پس از آموزش و دوزهای مختلف مورفین (mg/kg 5/7، 5، 5/2، 5/0، زیر جلدی) یا سالین (ml/kg1، زیر جلدی) را 5 دقیقه بعد دریافت کردند. 2 - گروه های گرلین که بلافاصله پس از آموزش گرلین (nmol/µl 3، 5/1، 3/0، 0 درون VTA) و 5 دقیقه بعد، تزریق سالین (ml/kg 1، زیر جلدی) و یا مورفین (mg/kg 5/7، زیر جلدی) را دریافت کردند. 3- گروه-های نیکوتین که بلافاصله پس از آموزش نیکوتین (µl/rat 1، 5/0، 25/0، 0 ، درون VTA) و 5 دقیقه بعد، تزریق سالین ( ml/kg1، زیر جلدی) و یا مورفین (mg/kg 5/7، زیر جلدی) را دریافت کردند. 4- گروه هایی که بلافاصله پس از آموزش در ناحیه VTA گرلین (nmol/µl 3/0) یا سالین (µl/rat 1) را دریافت کردند، سپس با سالین (µl/rat 1، درون VTA )، گرلین (nmol/µl 3/0، درون VTA ) یا نیکوتین (µl/rat 25/0، درون VTA) تیمار شدند و نهایتاً سالین (ml/kg1، زیر جلدی) یا مورفین (mg/kg 5/7، زیر جلدی) را با فواصل 5 دقیقه ای دریافت کردند. 5- گروه های مکامیل آمین که بلافاصله پس از آموزش دوزهای مختلف مکامیل آمین (µg/rat 3، 2، 1، 0 ، درون VTA) را دریافت کرده، در ادامه ابتدا با سالین (µl/rat 1، درون VTA) یا گرلین (nmol/µl 3، درون VTA) و نهایتا با سالین (ml/kg1، زیر جلدی) یا مورفین (mg/kg 5/7، زیر جلدی) با فواصل 5 دقیقه ای تیمار شدند. کلیه حیوانات پس از 24 ساعت آزمایش شدند و میزان تأخیر در مدل step-throug