نیلوفر دربندی

پیش زمینه و هدف: نانوذرات اکسید روی به دلیل اندازه ی نانو از سدخونی- مغزی عبور کرده و وارد سلول های مغز می شوند و اثرات مخربی بر بخش های مختلف سیستم عصبی دارند. مواد و روش کار: 48 سر رت نر نژاد ویستار شامل 6 گروه : کنترل، گروه های نانوذرات اکسید روی (mg/kg 5/2 و 25/1، 1، 5/0) و گروه ان-استیل سیستئین (mg/kg300) به همراه نانوذرات اکسید روی (mg/kg25/1). در کلیه ی گروه ها سالین یا نانوذرات اکسید روی 30 دقیقه قبل از آموزش به صورت درون صفاقی تزریق شد. در گروه ان استیل سیستئین به همراه نانوذرات اکسید روی، تزریق ان استیل سیستئین 5 دقیقه قبل از تزریق نانوذرات اکسید روی انجام شد. پس از آزمون رفتاری مغز حیوانات فیکس و تعداد نورون های سالم در ناحیه CA1 هیپوکامپ شمارش شد. در گروه های کنترل، نانوذرات اکسید روی (mg/kg25/1) و گروه ان استیل سیستئین (mg/kg 300) به همراه نانوذرات اکسید روی (mg/kg25/1) سطح آنزیم های کاتالاز و سوپراکسیددیسموتاز سرم خون اندازه گیری شد. یافته ها: تزریق نانوذرات اکسید روی به طور معناداری به خاطرآوری حافظه و تعداد نورون های سالم ناحیه ی CA1 را در مقایسه با گروه کنترل کاهش داد (001/0>P). استفاده از ان استیل سیستئین اثرات ناشی از نانوذرات اکسید روی را بر به خاطرآوری، تعداد نورون های سالم در ناحیه ی CA1و سطح آنزیم های آنتی اکسیدانی کاتالاز و سوپراکسیددیسموتاز سرم خون در مقایسه با گروه نانوذرات اکسید روی بهبود بخشید(001/0>P). بحث و نتیجه گیری: بنظر می رسد نانوذرات اکسید روی از طریق افزایش استرس اکسیداتیو سبب کاهش به خاطرآوری حافظه و مرگ سلولی در نورون های هرمی ناحیه ی CA1 می شود. ان استیل سیتئین به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی از طریق کاهش گونه های فعال اکسیژن از اثرات مخرب نانوذرات اکسید روی بر حافظه و نورون های ناحیه CA1 هیپوکامپ جلوگیری می نماید.