مقدمه: آلزایمر معمولترین بیماری نورودژنره است که باعث ایجاد مقاومت انسولینی، التهاب و استرس اکسیداتیو میشود و به دنبال آن مرگ نورونی، ازبین رفتن اتصالات سیناپسی، ایجاد پلاکهای آمیلوئیدی و کلافههای نوروفیبریلی رخ خواهد داد، به همین دلیل به آلزایمر، دیابت نوع سه نیز گفته میشود. در این مطالعه به بررسی اثرات متفورمین بهعنوان یکی از مهمترین داروهای کنترل قند خون بر نقص حافظه و تعداد نورونهای هرمی ناحیه CA1 در رت های تیمار شده با استرپتوزوتوسین (STZ) پرداخته شد. مواد و روشها: گروههای آزمایشی شامل: گروه کنترل، گروه STZ(mg/kg3)، گروههای تیمار با STZ (mg/kg3) به همراه متفورمین با دوز mg/kg200 بهصورت یک نوبته، یک هفته، سه هفته و یازده هفته بودند. تزریق STZ به صورت داخل بطن مغزی در روز اول و سوم پس از جراحی و تزریق متفورمین به صورت داخل صفاقی به صورت روزانه از یک روز قبل از جراحی تا پایان دوره تیمار انجام گرفت. جهت سنجش حافظه از آزمون اجتنابی مهاری استفاده شد و تعداد نورونهای سالم در ناحیه CA1 هیپوکامپ گروههای آزمایشی شمارش شد. سرم خون حیوانات جهت بررسی سطح مالون دیآلدهید، سطح آنتیاکسیدان کل، سطح آنزیم سوپراکسید دیسموتاز و سطح آنزیم کاتالاز مورد استفاده قرار گرفت. آنالیزهای آماری دادههای حاصل از آزمون رفتاری و بررسی سرم خون توسط نرم افزار SPSS و آنالیز واریانس یکطرفه و آنالیز آماری نمونههای بافتی نیز توسط نرم افزار Prisme انجام گرفت. نتایج: نتایج نشان داد تزریقSTZ بهطور معناداری بهخاطر آوری حافظه(001/0p<) و تعداد نورونهای سالم(001/0(p< را در ناحیه CA1 در مقایسه با گروه کنترل کاهش میدهد. استفاده از متفورمین در دوره تیمارهای یکنوبته(001/0(p<، یک هفته(001/0(p< و سه هفته(001/0(p< اثرات ناشی از STZ را بر نقص حافظه بهبود بخشید و تعداد نورونهای سالم را در ناحیه CA1 در مقایسه با گروه STZ افزایش داد(001/0(p<. متفورمین در دوره تیمار یازده هفته نتوانست بهطور معناداری حافظه و تعداد نورونهای سالم را در ناحیه CA1 افزایش ببخشد)05/0 (p>. بررسیهای سرم خون نیز نشان داد استرپتوزوتوسین باعث کاهش معنادار سطح آنتیاکسیدان کل، آنزیم سوپراکسیددیسموتاز و آنزیم کاتالاز و همچنین افزایش معنادار سطح مالوندیآلدهید نسبت به گروه کنترل(001/0(p< شد. تزریق متفورمین در تیمارهای یک