نیلوفر دربندی

زغال اختهCornus mas L. ، به عنوان یکی از گیاهان بومی ایران دارای ترکیبات فلاونوئیدی و آنتی اکسیدانی است. با توجه به عملکرد مثبت این ترکیبات در کاهش واکنش های استرس اکسیداتیو و سایر ویژگی های مفید این گیاه، در این پژوهش، اثر عصاره دانه زغال اخته بر حافظه و یادگیری در موش های سوری نر بررسی شد. برای ایجاد مدل آلزایمر استرپتوزوتوسین (mg/kg3) در روزهای اول و سوم پس از جراحی با حجم 3 میکرولیتر بصورت دوطرفه به داخل بطن های مغزی تزریق شد. حافظه و یادگیری به کمک مدل یادگیری اجتنابی غیر فعال ارزیابی گردید. 48 سر موش سوری با وزن تقریبی 30-25 گرم به 6 گروه (8 n=) تقسیم شدند: 1- گروه سالین-سالین 2- گروهSTZ - سالین 3-گروه های STZ - دوز های مختلف عصاره دانه زغال اخته(mg/kg 75،50، 25) 4-گروه سالین-دوز موثر عصاره. کلیه گروه ها سالین و یا عصاره دانه زغال اخته (mg/kg 75،50، 25) را به صورت داخل صفاقی به مدت 21 روز و از یک روز قبل از جراحی دریافت نمودند. پس از پایان مدت تیمار حافظه حیوانات از طریق یادگیری اجتنابی مهاری به روش Step-through بررسی شد. به محض اتمام تست های رفتاری، خونگیری از بطن راست حیوانات انجام و میزان سرمی گلوکز، تری گلیسیرید و کلسترول نیز مورد بررسی قرار گرفت. لازم به ذکر است که در تمام گروه های آزمایشی حیوانات در ابتدای هر هفته وزن کشی شدند. داده های مربوط به حافظه با آزمون آماری kruskal wallis و آنالیز Mann-Whitney’s و پارامترهای خونی، توسط نرم افزار SPSS و آنالیز واریانس یکطرفه و آزمون توکی و داده های وزن نیز توسط نرم افزار SPSS و آنالیز واریانس با اندازه گیری های مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. تفاوت میانگین 05/0 p< معنی دار در نظر گرفته شد. تزریق پیش از آموزش استرپتوزوتوسین (3mg/kg) در روز های اول و سوم پس از جراحی تشکیل حافظه را کاهش می دهد. تزریق عصاره دانه زغال اخته به صورت درون صفاقی طی 21 روز در موش های آلزایمری، در دوز های mg/kg 25 و 50 و 75 انجام شد. زغال اخته در دوزهای بکاررفته حافظه تخریب شده توسط استرپتوزوتوسین را بهبود بخشید. و زغال اخته در دوزهای بکار رفته منجر به کاهش مقدار گلوکز و تری گلیسرید سرم شد، این کاهش در دوز mg/kg 50 معنی دار بود. اما بر میزان کلسترول تام اثری نداشت. همچنین عصاره مذبور در دوز mg/kg 50 منجر به کاهش معنی داری در وزن حی