زغال اختهCornus mas L. ، از گیاهان بومی ایران دارای ترکیبات فلاونوئیدی است. با توجه به عملکرد مثبت فلاونوئیدها در کاهش واکنش های استرس اکسیداتیو و سایر ویژگی های مفید این گیاه، به بررسی اثر فلاونوئیدهای میوه زغال اخته بر کاهش یادگیری و حافظه ناشی از تزریق داخل بطن مغزی استرپتوزوتوسین در موش های صحرایی بالغ نرنژاد ویستار(Wistar) پرداخته شد. برای ایجاد آلزایمر از مدل تزریق استرپتوزوتوسین (mg/kg 3) طی یک عمل جراحی استریوتاکسی در روزهای اول و سوم به شکل دوطرفه در داخل بطن های مغز موش های صحرایی نراستفاده شد. تعداد 48 سر موش نر با وزن تقریبی 300-220 گرم به شش گروه اصلی شامل: 1- شم 2-STZ 3- STZ + درمان با دوز های مختلف فلاونوئید (5,10,20 mg/kg) 4- کنترل مثبت تقسیم شدند. گروه های درمان شونده، از یک روز پیش از جراحی به مدت 3 هفته فلاونوئید میوه زغال اخته را به شکل داخل صفاقی دریافت کردند، سپس وارد آزمون های یادگیری احترازی غیر فعال شدند. سایر گروه ها سالین را به صورت داخل صفاقی دریافت کردند. در پایان رت ها کشته شدند و خونگیری از بطن راست آن ها انجام گردید. میزان گلوکز، تری گلیسیرید، LDL وHDL کلسترول اندازه گیری گردید. همچنین در طول دوره تیمار وزن-گیری از رت ها در ابتدای تمام هفته ها انجام گردید. داده های مربوط به حافظه و پارامترهای خونی، با نرم افزار SPSS نسخه 16 به روش آنالیز واریانس یکطرفه و آزمون توکی و داده های وزن نیز با نرم افزار SPSS نسخه 16 به روش آنالیز واریانس با اندازه گیری های مکرر مورد بررسی قرار گرفتند. تزریق استرپتوزوتوسین باعث کاهش شدید حافظه و کاهش تاخیر زمان ورود به اتاق تاریک می گردد. استفاده از هر سه دوز فلاونوئید باعث بهبود حافظه تخریب شده بر اثر تزریق داخل بطنی استرپتوزوتوسین می گردد. بیشترین تاثیر مربوط به دوز 10mg/kg می باشد .(P<0/001) این دوره تزریق، سبب کاهش معنی-دار غلظت گلوکز و تری گلیسیرید تنها در دوز 10mg/kg (P<0/05)، و افزایش معنی دار سطح HDL تنها در دوز 10 mg/kg معنی دار گردید (P<0/01). کاهش وزن در رت ها در بین دوز های مورد آزمایش در دوز 10 mg/kg معنی دار بود (P<0/05). بنابراین به نظر می رسد که زغال اخته به دلیل داشتن مقادیر بالای فلاونوئیدها اثر مفیدی در جلوگیری از کاهش حافظه ناشی از تزریق استرپتوزوتوسین ایجاد می کنند. این ترکیبات دارای اثر