مه نوش مقدسی

هدف از این مطالعه، ارزیابی عملکرد سامانههای آبیاری بارانی کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک موجود در دشتهای اراک، شازند، خنداب وکمیجان در استان مرکزی است. برای این منظور، 10 سامانه آبیاری اجراشده در بازهی زمانی سالهای 1394 - 1389 انتخاب شد. سپس، ارزیابی با استفاده از معیارهای ضریب یکنواختی (CU ،(یکنواختی توزیع (DU ،(راندمان پتانسیل کاربرد در ربع پایین (PELQ (و راندمان واقعی کاربرد در ربع پایین (AELQ (صورت گرفت. نتایج نشان داد که معیارهای ارزیابی در تمامی این سامانهها دارای مقادیر نامطلوب هستند؛ بهطوری که در بلوکهای آزمایش، مقادیر میانگین CUt ،DUt، و PELQs ،DUs ،CUs میانگین مقادیر، سامانه کل در و درصد 48/5 و48/5 ،60/6 ،71/8 برابر بهترتیب AELQt و PELQt AELQs بهترتیب برابر 67 ،66/48 ،52 و 52 درصد هستند. با توجه به مشاهدات صحرایی و نتایج بهدست آمده، میتوان گفت مشکلات اصلی سامانههای مذکور بیدقتی در طراحی، اجرا نکردن صحیح، مدیریت و نگهداری سامانهها بهطور غیراصولی و سازماندهی شده و بهکار بردن وسایل با کیفیت نامناسب بود. همچنین، نتایج ارزیابی بعد از ترسیم منحنی درصد کفایت آبیاری نشان دادکه در اکثر این سامانهها در قسمتهایی از سطح زیرکشت کشاورزان اقدام به کمآبیاری کردند.