در بخش اول این رساله، هیدروژلهای حساس به نور بر پایهی کیتوزان در فرایند نور پویا درمانی به منظور نابودی سلولهای سرطانی تهیه و ارائه گردید. در این روش، فرآیند درمان بر اساس فعال سازی حساسگرهای نوری در حضور مولکول های اکسیژن که منجر به تولید گونههای فعال اکسیژن صورت می پذیرد. با این حال، استفاده بالینی از اکثر حساسگرهای نوری موجود به دلیل حلالیت ناکافی در آب به شدت محدود شده است. بیشتر حساسکنندههای نوری شناختهشده آبگریز هستند و به مقدار کمی در آب حل میشوند. علاوه بر این اکثر حساسگرهای نوری نظیر ایندوسیانین ، فتالوسیانین روی و غیره به دلیل پایداری ضعیف، زیست سازگاری کم و هدف گیری پایین تومور، معمولاً باعث کاهش بازده تولید اکسیژن منفرد و سمیت تاریکی میشود که به طور قابل توجهی کاربردهای آنها را در فرایند نورپویادرمانی محدود می کند. برای رفع این مشکل، دوحساسگر بنفش روهمان و کمپلکس روی (II) نینهیدرین استفاده گردید تا علاوه بر رفع مشکل حلالیت، با بازده بالای تولید اکسیژن منفرد و حداقل سمیت در تاریکی موجب بهبود فرایند نور پویا درمانی گردد. به همین منظور، هیدروژلهای بر پایهی کیتوزان با استفاده از عامل اتصال دهنده عرضی گلوتارآلدهید و حساسگرهای نوری محلول در آب بنفش روهمان و کمپلکس روی (II) نینهیدرین طراحی و گزارش گردید. پس از تهیهی هیدروژلهای ذکرشده، انواع خواص آنها نظیر خواص مکانیکی و رئولوژیکی، میزان تورم، ویژگیهای ساختاری، خواص نوری و آنتیاکسیدانتی و همچنین تأثیر درصد میزان گلوتارآلدهید به کار برده شده بر خواص هیدروژل های تهیه شده، مورد بحث و ارزیابی قرار گرفت. علاوه بر این، اثرگذاری هیدروژلهای تهیه شده به عنوان سیستم جدید حساس به نور بر روی سلولهای سرطانی سینه (MCF-7) طی فرایند نور پویا درمانی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از آزمون سمیت سلولی درتاریکی و در حضور نور، اثرگذاری هیدروژلهای تهیه شده را در از بین بردن سلولهای سرطانی و زیستسازگاری آنها را نشان داد. بنابراین هیدروژلهای جدید تولید شده میتوانند به عنوان یک داروی جدید موثر برای کنترل عملکرد فرایند نور پویا درمانی مورد استفاده قرار گیرند.