جواد مظفری

آلودگی فلزات سنگین این روزها یکی از جدی ترین مسائل زیست محیطی شده در نتیجه روند افزایشی صنعتی شدن مناطق اطراف تاالبها، نگرانیها در رابطه با آثار فعالیتهای انسانی بر این اکوسیستمهای ویژه افزایش یافته است. در این پژوهش برآن شدیم با استفاده از فیلترهای ارزانقیمت آلودگی ورودی فلزات سنگین به آب تاالب میقان اراک را کاهش دهیم. آزمایش بر روی میزان فلزات سنگین ورودی به تاالب نشاندهنده میزان پایین این فلزات در آب ورودی میباشد. اما در صورت افزایش میزان فلزات سنگین در آب ورودی بایستی به دنبال راهکارهایی برای کاهش آنها بود. بدین منظور ستونهای آزمایشگاهی شامل رزین، زئولیت، پرلیت، خاک اره و کاه و کلش که از مواد در دسترس و تقریبا ارزان قیمت هستند برای کاهش فلزات سنگین موجود در آب مورد بررسی قرار گرفتند. برای انجام آزمایش آب در هر تیمار به صورت مستمر و در 24 ساعت وارد ستونهای آزمایشی شده و نمونه برداری در زمانهای مختلف از آب خروجی انجام گردید. نتایج حاصله نشان داد، درصد جذب هر سه فلز در رزین به نسبت چهار جاذب دیگر بیشتر و حدود 94 درصد میباشد. درصد بیشترین جذب به ترتیب مربوط به رزین، زئولیت، خاک اره، کاه و کلش و پرلیت میباشد. دراکثر آزمایشات در ابتدای آزمایش روند جذب افزایشی و در آخر روند کند و حتی کاهشی داشته و این به این دلیل است که در ابتدا قدرت تبادل یونی باال بوده و بتدریج کاهش مییابد. بیشترین میزان حذف در 34 دقیقه اولیه آزمایش بدست آمد )سرعت جذب در ابتدا زیاد بود(.البته در مورد خاک اره، کاه و کلش و پرلیت در 64 دقیقه اول آزمایش رخ داد که میتوان علت را به اینگونه توجیه کرد که خاک اره و کاه وکلش به دلیل نفوذ پذیری کم، در ابتدا درصد جذب کمی را شامل می شوند، اما باعبور دبی آب به صورت مستمر این خاصیت برطرف شده و ظرفیت جذب نیز بیشتر میگردد.اثر رزین در جذب هر سه فلز تقریبا یکسان است به علت ظرفیت باالی کاتیونی رزین تبادل یونی بسیاری در آن موجود است و هرچه غلظت باالتر رود، یونهای بیشتری در اختیار است تا در این سایتها قرارگیرد و راندمان جذب باال میرود و از طرفی این سایتهای تبادلی محدود است و بعد از پرشدن این سایتها با افزایش غلظت محلول آبی، راندمان جذب کاهش می یابد لذا به همین دلیل است که در 34 دقیقه اول آزمایش راندمان جذب باال و بتدریج شیب مالیم میشود. نتایج آماری نیز نشان می دهد که رزین