تمثیل یکی از شیوه های بسیار موثر در القای مفاهیم ذهنی به مخاطب است . اغلب شاعران بدین وسیله مفاهیم عالی و انتزاعی را به شکل ملموس و محسوس درآورده و در خواننده، هم حسی به وجود می آورند به طوری که خواننده بدون نیاز به استدلالات منطقی، آنها را می پذیرفته است . این پایان نامه پژوهشی است به شیوه تحقیق توصیفی و تحلیلی بر پایه منابع کتابخانه ای که با عنوان ساختار و ا هداف تمثیل در متون سبک عراقی ( بوستان ، گلستان و حدیقه الحقیقه ) در پنج فصل تنظیم شده است ؛ چنانکه در فصل اول زندگی نامه دو شاعر بزرگ شیخ اجل سعدی شیرازی و سنایی غزنویی، فصل دوم تعریفات و اقسام تمثیل، فصل سوم اقسام تمثیل در سه اثر یاد شده، فصل چهارم زیبایی شناسی بدیعی و بیانی در تمثیل و فصل پنجم اهداف به کارگیری تمثیل بررسی شده است. بر پایه ی آنچه در این پژوهش بدست آمده جایگاه قرار گرفتن تمثیل در بوستان، گلستان و حدیقه الحقیقه هم در ابتدا و هم در میانه هم در ابیات آخر می باشد . شیخ سعدی و سنایی غزنوی تمثیلات و حکایات تمثیلی خود را به واسطه علم بدیع ( صنایع لفظی و معنوی یا ترکیبی از این دو ) و بیان به تصویر کشیده است و باعث زیبایی دو چندان آنها شده است. همچنین اهداف به کارگیری تمثیل را در آنها را می توانیم در چهار گروه جای دهیم : 1- توجه به صفات خداوند بزرگ 2- نکوهش رذایل اخلاقی 3- ستایش فضائل و ارزش های اخلاقی 4- فناپذیری و بی وفایی روزگار و مردم آن .
