برای نقد و تحلیل هر اثر باید ابتدا ساختار و محتوای آن را مورد بررسی قرار داد تا بدین وسیله با جهان بینی و اندیشه های پدیدآورنده و نقاط قوّت و ضعف آن اثر آشنا شد. این پایان نامه کتاب شرح الکنوز و بحر الرموز اثر پیر جمال اردستانی را در قالب سه فصل کلیات و تعریفات، ساختار و محتوا مورد تحقیق قرار داده است. فصل اوّل به تاریخچه ی تصوّف، اوضاع فرهنگی و اجتماعی قرن نهم هجری و مختصری از زندگی نامه پیرجمال اردستانی، فصل دوّم به سه سطح زیباشناسی، موسیقایی و زبانیِ ساختار و فصل سوّم به بیان ویژگی های محتوایی و مفاهیم و مضامین مندرج در آن پرداخته است. شاعر مانند دیگر معاصرانش از سبک استادان قدیم به ویژه مولانا تقلید نموده و برای بیان عقایدش خود را در حصار الفاظ، عناصر ادبی و موسیقایی محبوس نساخته در مقابل بیشتر به محتوا توجّه کرده است به همین سبب صنایع ادبی به کار رفته ( در شعر او ) حسّ لذّت کشف را در مخاطب ایجاد نمی کند. از ویژگی های کم نظیر او اینکه جسارت به کار بردن تأویلات ناب و نو در اثرش به وضوح مشاهده می شود.
